قىزىل دېڭىز

قىزىل دېڭىز (ئەرەبچە: 1) ‏البحر الأحمر \‎ El-Bahr el-ahmar؛ 2) ‏الخليج العربي\ El-Haliji Arabi؛ ئىنگىلىزچە: The Red Sea؛ ئىبرانىچە: ‏'ים סוף Yam Suf؛ تىگرىنيەچە: ቀይሕ ባሕሪ QeyH baHri) ئافرىقا بىلەن ئاسىيا (ئەرەب يېرىم ئارىلى) ئوتتۇرىسىغا جايلاشقان، ھىندى ئوكيانغا باغلىنىدىغان بىر دېڭىزدۇر. قىزىل دېڭىزنىڭ ئىسىمى يۇنانچە "Erythra thalassa" ۋە لاتىنچە "Mare Rubrum" نىڭ تەرجىمىسىدىن كېلىپ چىققان. قىزىل دېڭىز يەرلىك خەلق تەرىپىدىن شاپ دېيىلىدىغان مارجان خادا تاشلىرى يۈىسىدن "شاپ دېڭىزى" دەپمۇ بىلىنمەكتە. ئۇزۇنلىقى تەقرىبەن 2000 كلومتر بولۇپ، بەئزى مەنبئەلەردە 1900 ياكى 2350 دەپمۇ يېزىلغان.

شىمالدا مىسىرنىڭ سۇۋەيىش قانىلى بىلەن سۇنئىي شەكىلدە ئوتتۇرا يەر دېڭىزىغا باغلىنىدۇ. جەنۇبتا بولسا ئەرەب يېرىم ئارىلىنىڭ ئۇچىدا بابئۇل مەندەب بوغۇزى بىلەن ھىندى ئوكيانغا باغلىنىدۇ. قىزىل دېڭىزنىڭ شىمالدا سىنا يېرىم ئارىلى بىلەن ئىككىگە ئايرىلىدۇ. شەرقىي شىمالغا قاراپ ئەقەبە قولتۇقى، غەربىي شىمالدا بولسا سۇۋەيىش قولتۇغى بار.

ئىسلام دىنىغا كۆرە، ھەزرىتى مۇسا ئەلەيھىسسالام قىزىل دېڭىزنى ھاسىىسى بىلەن بۆلۈپ [[

Afrika ile Asya (Arap Yarımadası) arasında yer alan, Hint Okyanusu'na bağlı bir denizdir. Kızıldeniz adı, Yunanca "Erythra thalassa" ve Latince "" un çevirisinden almıştır. Kızıldeniz, yerel halk tarafından şap denilen mercan kayalıklarından dolayı "Şap Denizi" olarakta bilinmektedir. Uzunluğu yaklaşık 2000 km olup, bazı kaynaklarda 1900 km. ya da 2350 km diye geçmektedir. Kuzeyde Mısır'daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise Arap Yarımadası ucunda Babü'l Mendep (Bab el Mendeb) boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır. Kızıldeniz kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye ayrılır; kuzeydoğuya doğru Akabe Körfezi, kuzeybatıda ise Süveyş Körfezi vardır.İslam dinine göre Musa Kızıldeniz'i asâsıyla yararak İsrailoğullarını Mısır'dan çıkarmış, Firavun II. Ramses ve ordusu İsrailoğullarının peşinden gelirken Kızıldeniz'de boğulmuşlardır.