ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ

تەڭرىتاغ بۇلبۇلى پاشا ئىشان ھۆججەت:Pishan.jpg ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺟﺎﻳﯩﭗ ﻳﺎﯕﺮﺍﻕ، ﻳﯧﻘﯩﻤﻠﯩﻖ ﺋﺎﯞﺍﺯﻯ ، ﺳﻪﻧﺌﻪﺗﺘﯩﻜﻰ ﺗﻪﺑﯩﺌﻰ ﺗﺎﻻﻧﺘﻰ ، ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﺷﺘﯩﻜﻰ ﺋﯚﺯﮔﯩﭽﻪ ﻣﺎﮬﺎﺭﯨﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﻪﻟﻘﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﮬﯚﺭﻣﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﭗ << ﺗﻪﯕﺮﯨﺘﺎﻍ ﺑﯘﻟﺒﯘﻟﻰ >> ﺩﻩﭖ ﺷﻪﺭﻩﭘﻠﯩﻚ ﻧﺎﻡ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ . ﺋﯘ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﻣﯘﺳﺎﭘﯩﺴﯩﺪﺍ ﻳﯧﺮﯨﻢ ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻦ ﺋﻮﺷﯘﻕ ﺋﯘﺯﯗﻥ ﻣﯘﺳﺎﭘﯩﻨﻰ ﺑﯧﺴﯩﭗ ﺋﯚﺗﯜﭖ ، ﯞﻩﺗﯩﻨﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ، ﺟﯘﻣﻠﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﯚﭼﻤﻪﺱ ﺗﯚﮬﭙﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻗﯘﺷﺘﻰ . ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ 1940- ﻳﯩﻠﻰ ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺷﻪﮬﺮﯨﻨﯩﯔ ﺩﯙﯕﻤﻪﮬﻪﻟﻠﻪ ﮔﯜﻟﻠﯜﻙ ﻣﻪﺳﭽﯩﺘﻰ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﯩﺪﺍ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ . ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﻖ ﺩﻩﯞﺭﻯ ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﻰ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ . ﺋﻪﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﻰ ﺷﻪﮬﻪﺭﻧﯩﯔ ﮬﯜﻧﻪﺭﯞﻩﻧﻠﯩﺮﻯ ﺗﻮﭘﻠﯩﺸﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﺋﯩﺪﻯ . ﺑﯘ ﮬﯜﻧﻪﺭﯞﻩﻧﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﺋﺎﺟﺎﻳﯩﭗ ﻧﻪﻏﻤﯩﭽﯩﻠﻪﺭ ، ﺋﯘﺳﺘﺎ ﻧﺎﺧﺸﯩﭽﯩﻼﺭ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﺪﻯ . ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﯩﻨﯩﯔ ﻛﻮﭼﯩﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺗﯜﻥ ﻳﯧﺮﯨﻤﯩﻐﯩﭽﻪ ﺋﻮﭼﯘﻕ ﺗﯘﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﻣﻮﺯﺩﯗﺯﺧﺎﻧﺎ ، ﺳﺎﺗﯩﺮﺍﺷﺨﺎﻧﯩﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﻛﯩﻤﻠﻪﺭﻧﯩﯖﺪﯗ ﭼﺎﻟﻐﺎﻥ ﺩﯗﺗﺎﺭﻯ ، ﻣﯘﯕﻠﯘﻕ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺋﺎﯞﺍﺯﻯ ﺋﺎﯕﻠﯩﻨﯩﭗ ﺗﯘﺭﺍﺗﺘﻰ . ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻨﯩﯔ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺗﯘﺭﺍﺧﺎﻧﻤﯘ ﺩﯗﺗﺎﺭ ﭼﺎﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ، ﻧﺎﺧﺸﺎ - ﻣﯘﺯﯨﻜﯩﻐﺎ ﮬﯩﺮﯨﺴﻤﻪﻥ ﺋﺎﻳﺎﻝ ﺋﯩﺪﻯ ، ﺑﻪﺯﯨﺪﻩ ﺋﯘ ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺩﯗﺗﺎﺭ ﭼﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﭗ ، ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻪﻟﻠﻪﻳﻠﻪﭖ ﺋﯘﺧﻠﯩﺘﺎﺗﺘﻰ . ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻨﯩﯔ ﻗﻪﻟﺒﯩﮕﻪ ﺳﻪﻧﺌﻪﺗﻨﯩﯔ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺋﯘﺭﯗﻗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﻣﯧﮭﺮﯨﺒﺎﻥ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﭼﺎﭼﻘﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ .

ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ ﺋﻮﻗﯘﺵ ﻳﯧﺸﯩﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﻪﻧﺪﻩ ، << ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ >> ( ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﺎ ﺋﻪﻝ ﺳﯚﻳﻪﺭ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﭽﻰ، ﻳﯧﻘﯩﻨﻘﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﯚﮬﭙﯩﻜﺎﺭ ﺷﻪﺧﯩﺴﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ.ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﺎ 1888-ﻳﯩﻠﻰ ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ. ﺩﯨﻨﯩﻲ ﯞﻩ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ. 1933--1934-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﯞﻩ ﺋﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﻣﯩﺮﺍﺱ ﺗﻪﺋﻪﻟﻠﯘﻗﺎﺗﯩﻨﻰ ﺳﻪﺭﯨﭗ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﻏﯘﻟﺠﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﻰ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﻣﻪﺧﺴﯘﺱ ﻳﯧﺘﯩﻢ ﺑﺎﻟﯩﻼﺭ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺳﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ. ﺑﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ <<ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺧﻪﻳﺮﯨﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ>>ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﺧﻪﻟﻖ ﺑﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻜﻪ<<ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﺎ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ >> ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ. ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﺎ ﻣﯘﺳﺘﻪﺑﯩﺖ ﮬﺎﻛﯩﻤﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻣﯩﺴﯩﮕﻪ ﭼﯜﺷﯜﭖ ﺟﯩﻖ ﺋﺎﺯﺍﭖ ﺗﺎﺭﺗﻘﺎﻥ ﯞﻩ ﻛﯧﺴﻪﻝ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﺎ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ ﮬﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ 70 ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﺗﺎﺭﯨﺨﻘﺎ ﺋﯩﮕﻪ_ ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﯘﭼﯩﺪﯨﻦ ) .ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻜﻪ ﻛﯩﺮﯨﭗ ﺋﻮﻗﯩﺪﻯ . ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ << ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ >> ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯩﻐﺎﻥ ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﻖ ﺩﻩﯞﺭﯨﻨﻰ ﺋﻪﺳﻠﯩﮕﯩﻨﯩﺪﻩ ، ﺋﯘ ﺷﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ ﺑﯩﻠﯩﻢ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﻰ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﻳﻮﯨﻐﺎ ﻳﯧﺘﻪﻛﻠﯩﮕﻪﻥ ﺋﺎﻟﯩﻴﻪ ﻣﯘﺋﻪﻟﻠﯩﻤﻨﻰ ﮬﯚﺭﻣﻪﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﯩﻠﻐﺎ ﺋﺎﻟﯩﺪﯗ . ﺋﺎﻟﯩﻴﻪ ﺧﺎﻧﯩﻢ ﭘﺎﺷﺎﺩﯨﻜﻰ ﺗﺎﻻﻧﺘﻨﻰ ﺗﯘﻧﺠﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺑﺎﻳﻘﺎﭖ ، ﺋﯘﻧﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﻛﯘﺭﯗﮊﯗﻛﯩﻐﺎ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﻟﯩﮕﻪﻥ .ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻨﯩﯔ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﻛﯘﺭﯗﮊﯗﻛﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﺸﻰ<< ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ >> ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﯩﯔ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺟﺎﻧﻼﻧﺪﯗﺭﯨﯟﻩﺗﺘﻰ . ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻧﺎﻣﻰ ﺗﯧﺰﻻ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺩﻩﺭﯞﺍﺯﯨﺴﯩﺪﯨﻦ ﮬﺎﻟﻘﯩﭗ ﺟﻪﻣﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﺗﺎﺭﺍﻟﺪﻯ . ﺋﻪﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﻰ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﻪﺷﻜﯩﻠﻠﻪﻧﮕﻪﻥ << 5 -ﺭﺍﻳﯘﻥ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯚﻣﯩﻜﻰ >> ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻨﯩﯔ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻧﻠﯩﻐﯩﻨﻰ ﻛﯚﺯﺩﻩ ﺗﯘﺗﯘﭖ ، ﺋﯘﻧﻰ ﺋﯩﺸﺘﯩﻦ ﺳﯩﺮﺗﻘﻰ ﮬﻪﯞﻩﺳﻜﺎﺭﻻﺭ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﺍ ﮬﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯚﻣﻪﻛﻜﻪ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﺪﻯ . ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯘ ﺳﻪﺋﻪﺕ ﺋﯚﻣﯩﻜﻰ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺷﻪﮬﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮﻯ ﭼﻮﯓ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯚﻣﻪﻛﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﺋﯩﺪﻯ . ﺑﯘ ﻳﻪﺭﮔﻪ ﮬﯧﺰﯨﻢ ﻣﻮﻟﻼ ، ﻣﯘﺳﺎﺟﺎﻥ ﺭﻭﺯﻯ ، ﻣﺎﺧﻤﯘﺕ ﭼﺎﯓ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﯨﮭﯩﻢ ﻣﻪﺷﭽﻰ ، ﻳﯘﺳﯘﭘﺠﺎﻥ ﺳﯩﺪﯨﻖ ، ﺳﻪﻟﻪﻱ ﺗﯘﺭﺩﻯ ، ﺋﺎﺑﻠﯩﺰﺧﺎﻥ ﻣﺎﻣﯘﺕ ، ﻗﯘﺭﺑﺎﻥ ﺋﯚﻣﻪﺭ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﻛﯧﺮﻩﺵ ﺋﻪﻟﻰ ، ﻏﯩﻴﺎﺳﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺭﺍﺕ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻧﺎﺧﺸﺎ- ﻣﯘﺯﯨﻜﺎ ﺋﯘﺳﺘﯩﻠﯩﺮﻯ ﺟﻪﻡ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ . ﺑﯘ ﻳﻪﺭ ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯩﺮ ﺟﺎﻧﻠﯩﻖ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ ﺑﻮﻟﺪﻯ . ﺋﯘ ﺗﯘﻧﺠﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺳﻪﮬﻨﯩﻠﻪﺭﺩﻩ << ﭼﺎﯞﺷﻪﻥ ﻗﯩﺰﻯ >> ، << ﻛﯚﺯ ﺋﯘﻗﯩﺪﺍ >> ، << ﺩﺍﮬﯩﻐﺎ ﺷﻪﺭﻩﭖ >> ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻼﺭﻧﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﭖ ﺋﺎﯞﺍﺯﯨﻨﯩﯔ ﺳﺎﺯﻟﯩﻐﻰ ،ﻧﺎﺧﺸﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﯞﺟﻰ ،ﺋﻪﮔﯩﺘﻤﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﭼﯩﺮﺍﻳﻠﯩﻘﻠﯩﻘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮬﻪﻣﻤﯩﻨﻰ ﺗﺎﯓ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﺩﻯ . ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯚﻟﻜﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺭﻩﮬﺒﻪﺭﻟﯩﻚ ﺧﯩﺰﻣﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﯚﺗﻪﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﻣﻪﺭﮬﯘﻡ ﺳﻪﻳﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﻪﺯﯨﺰﻯ ﺑﯘ ﻧﺎﺧﺸﯩﭽﻰ ﻗﯩﺰﻧﯩﯔ ﺩﺍﯕﻘﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻼﭖ ، 1953- ﻳﯩﻠﻰ ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻨﻰ ﺋﯩﺴﻤﯩﻨﻰ ﺋﺎﺗﺎﭖ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯚﻣﻪﻛﻜﻪ ﺋﺎﻟﺪﯗﺭﺩﻯ . ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻰ ﭘﺎﺷﺎ ﭼﺎﯞﺷﯩﻴﻪﻥ ﺋﺎﻟﺪﯨﻨﯩﻘﻰ ﺳﯧﭙﯩﺪﯨﻜﻰ ﭘﯩﺪﺍﺋﯩﻴﻼﺭﺩﯨﻦ ﮬﺎﻝ ﺳﻮﺭﺍﺵ ﺋﯚﻣﯩﻜﻰ ﺗﻪﺭﻛﯩﯟﯨﺪﻩ ﭼﺎﯞﺷﯩﻴﻪﻧﮕﻪ ﺑﯧﺮﯨﭗ ، ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﻳﺎﯕﺮﺍﻕ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﮬﻪﺭ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﺳﺎﻟﯩﻤﯩﻨﻰ ﭘﯩﺪﺍﺋﯩﻴﻼﺭﻏﺎ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﺩﻯ . 1955- ﻳﯩﻠﻰ ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ ﯞﺍﺭﺷﺎﯞﺍﺩﺍ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻓﯧﺴﺘﯘﯞﺍﻟﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ ، ﮬﯜﺳﻪﻧﺠﺎﻥ ﺟﺎﻣﻰ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ << ﺋﺎﺯﺍﺕ ﺯﺍﻣﺎﻥ >> ، << ﯞﻩﺗﯩﻨﯩﻤﻨﻰ ﻛﯜﻳﻠﻪﻳﻤﻪﻥ >> ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﺧﺸﯩﻼﺭﻧﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ، ﻛﯜﻣﯜﺵ ﻣﯧﺪﺍﻟﯩﻐﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﭗ ﯞﻩﺗﯩﻨﯩﻤﯩﺰﮔﻪ ﺷﺎﻥ -ﺷﻪﺭﻩﭖ ﻛﻪﻟﺘﯘﺭﺩﻯ .

ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ 1956 -ﻳﯩﻠﻰ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺗﻪﺷﻜﯩﻠﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ﻣﻪﺩﯨﻨﯩﻴﻪﺕ ﺩﯨﻠﮕﺎﺗﺴﯩﻴﯩﺴﻰ ﺗﻪﺭﻛﯩﺒﯩﺪﻩ ﺋﯘﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ ، ﺷﯩﺮﺋﻪﻟﻰ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ << ﺳﯧﻐﯩﻨﯩﭗ ﻛﻪﻟﺪﯨﻢ >> ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯩﺠﺎﺩﻯ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯚﺯﺑﯩﻜﯩﺴﺘﺎﻥ ، ﻗﺎﺯﺍﻗﯩﺴﺘﺎﻥ، ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﯨﺴﺘﺎﻥ ﯞﻩ ﺗﯘﺭﻛﻤﻪﻧﯩﺴﺘﺎﻥ ﺭﯨﯩﺴﭙﻮﺑﻠﯩﻜﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺳﻪﮬﻨﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺯﯨﻠﺰﯨﻠﯩﮕﻪ ﺳﺎﻟﺪﻯ . 1961- ﺟﯘ ﺋﯧﻨﻠﻪﻱ ﺯﻭﯕﻠﯩﻨﯩﯔ ﻳﯩﺘﻪﻛﭽﯩﻠﯩﮕﯩﺪﻩ ﺋﯘ ﮬﯩﻨﺪﻭﻧﯩﺰﯨﻴﻪ ، ﺑﯧﺮﻣﺎ ، ﻧﯩﭙﺎﻝ ﺋﯩﺮﺍﻕ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﮔﻪ ﭼﯩﻘﯩﭗ ، ﻳﺎﯕﺮﺍﻕ ﺋﺎﯞﺍﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺳﻪﮬﻨﯩﻠﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻛﯜﭼﯩﻨﻰ ﺗﻪﻧﺘﻪﻧﻪ ﻗﯩﻠﺪﻯ. ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ 20 -ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ 50 - ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯧﺸﯩﺪﯨﻦ ﮬﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ( ﮬﺎﺯﯨﺮ 66 ﻳﺎﺷﺘﺎ، ﭘﯩﻨﺴﯩﻴﻪﺩﻩ _ ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﯘﭼﯩﺪﯨﻦ) ﻳﯧﺮﯨﻢ ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻦ ﺋﻮﺷﯘﻕ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺳﻪﮬﻨﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﺟﺎﻧﻼﻧﺪﯗﺭﯗﭖ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﭽﯩﺴﻰ . ﺋﯘ ﺋﯩﻠﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﻼ ﯞﺍﻳﯩﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﺋﯧﻴﺘﯩﭗ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ ، ﻛﯘﭼﺎﻧﯩﯔ ﺷﻮﺥ ﭘﻪﺩﯨﻠﯩﺮﻯ ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻧﯩﯔ ﻟﻪﺭﺯﺍﻥ ﺋﺎﮬﺎﯕﻠﯩﺮﯨﻨﯩﻤﯘ ﺭﺍﯞﺍﻥ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﯨﻴﺎﻻﻳﺪﯗ ، ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﺋﯘ ﮬﯜﺳﻪﻧﺠﺎﻥ ﺟﺎﻣﻰ ، ﺋﺎﺑﻠﯩﻜﯩﻢ ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ، ﻏﯩﻴﺎﺳﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺭﺍﺕ ، ﺷﯩﺮﺋﻪﻟﻰ ، ﺋﻪﻣﻪﺗﺠﺎﻥ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﯘﺯﯨﻜﺎﺗﻼﺭ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯩﺠﺎﺩﻯ ﻧﺎﺧﺸﯩﻼﺭﻏﺎ ﺋﯚﺯ ﺗﺎﻻﻧﺘﻰ ، ﻳﺎﯕﺮﺍﻕ ﺋﺎﯞﺍﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ ﻛﯜﭺ ﺑﯧﻐﯩﺸﻠﯩﻐﺎﻥ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯘﻥ -ﺳﯩﻦ ﻧﻪﺷﺮﯨﻴﺎﺗﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﯘﺭﯗﻧﻼﺭ ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻨﯩﯔ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﯚﺕ ﻳﯜﺭﯛﺵ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﻟﯧﻨﺘﯩﺴﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯩﺸﻠﻪﭖ ، ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻨﯩﯔ ﻗﯩﺰﻏﯩﻦ ﺋﺎﻟﻘﯩﺸﯩﻐﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﻰ . ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺧﻪﻟﻖ ﺭﺍﺩﯨﺌﯘ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺴﻰ ، ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺗﯧﻠﯩﯟﯦﺰﯨﻴﻪ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺴﻰ ، ﯞﻩ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯘﻥ -ﺳﯩﻦ ﻧﻪﺷﺮﯨﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﮔﻪﻥ 1986 -ﻳﯩﻠﻠﯩﻖ ﻣﯘﻛﺎﭘﺎﺗﻠﯩﻖ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﻣﯘﺳﺎﺑﯩﻘﯩﺴﯩﺪﺍ ﺋﯘ ﺋﯘﺭﯗﻧﺪﯨﻐﺎﻥ << ﺋﺎﻧﺎ ﻣﯧﮭﺮﻯ >> ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻧﺎﺧﺸﺎ 1 -ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﻠﯩﻚ ﻣﯘﻛﺎﭘﺎﺗﻘﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﻰ . 1987 - ﻳﯩﻠﻠﯩﻖ << ﺑﺎﮬﺎﺭ ﺑﻪﺯﻣﯩﺴﻰ >> ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﻛﯧﭽﯩﻠﯩﮕﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ، ﺋﯘ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﯨﻐﺎﻥ << ﺗﺎﻍ ﺳﯘﻟﯩﺮﻯ >> ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﻳﺎﻗﺘﯘﺭﯗﭖ ﺋﯧﻴﺘﯩﺪﺍﻥ ﻧﺎﺧﺸﯩﺴﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﺪﻯ . 1992 -ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺳﯧﭙﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﯚﮬﭙﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﯩﻤﯩﺰ ﺑﻮﻳﯩﭽﻪ ﺋﻪﻣﮕﻪﻙ ﻧﻪﻣﯘﻧﯩﭽﯩﺴﻰ ، ﻣﻪﺩﯨﻨﯩﻴﻪﺕ ﺳﯧﭙﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﻠﻐﺎﺭ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﭽﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺑﺎﮬﺎﻻﻧﺪﻯ . 1989 -ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﯩﻤﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﺗﺎﻟﻼﻧﻐﺎﻥ ﺳﻪﻧﺌﻪﺗﭽﯩﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﺎﭘﻮﻧﯩﻴﻪﮔﻪ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﺋﻮﻳﯘﻥ ﻗﻮﻳﯘﭖ << ﺗﺎﻍ ﺳﯘﻟﯩﺮﻯ >> ﻧﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﭖ ﺯﻭﺭ ﺋﺎﻟﻘﯩﺸﻘﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﻰ . 2000 -ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘ ﮬﯜﺳﻪﻧﺠﺎﻥ ﺟﺎﻣﻰ ، ﻏﯩﻴﺎﺳﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺭﺍﺕ، ، ﻣﯘﺳﺎﺟﺎﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻣﯘﺯﯨﻜﺎ ﺋﯘﺳﺘﯩﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻪﻧﮕﯩﻠﯩﻴﻪﮔﻪ ﭼﯩﻘﯩﭗ << ﺟﺎﻧﻪﻱ >> ، << ﻳﺎﺭ ﺳﯧﻨﯩﯔ ﺩﻩﺭﺩﯨﯔ ﻳﺎﻣﺎﻥ >> ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﯩﻠﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯚﮬﺮﻩﺕ ﺗﺎﭘﺘﻰ . ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻧﺎﻣﻰ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰ ﺋﯩﭽﯩﺪﯨﻼ ﺋﻪﻣﻪﺱ ، ﭼﻪﺗﺌﻪﻟﻠﻪﺭﺩﯨﻤﯘ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ .

ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ ﺧﻪﻟﻖ ﺋﯩﭽﯩﺪﯨﻦ ﻳﯧﺘﯩﺸﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ، ﺋﯩﻠﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﺷﺘﺎ ﺋﺎﺷﯘ ﺋﺎﺩﺩﻯ ﺧﻪﻟﻘﻨﯩﯔ ﺋﺎﺯﺍﺩﻩ ، ﻣﻪﺭﺩﺍﻧﻪ ﺋﺎﯞﺍﺯﺩﺍ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺋﯧﻴﺘﯩﺶ ﺋﯘﺳﻠﯘﺑﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﻟﻪﺷﺘﯘﺭﮔﻪﻥ ، ﺋﯘﺯﯗﻥ ﻳﯩﻠﻠﯩﻖ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﻪﻣﯩﻠﯩﻴﯩﺘﻰ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﯩﺪﺍ ، ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﺎﻳﺎﻟﻼﺭ ﻳﯘﻗﯘﺭﻯ ﺋﺎﯞﺍﺯﯨﺪﺍ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍﺷﻨﯩﯔ ﺋﯚﺯﮔﯩﭽﻪ ﻳﯧﯖﻰ ﺋﯘﺳﻠﯘﺑﯩﻨﻰ ﻳﺎﺭﺍﺗﻘﺎﻥ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻧﺎﺧﺸﯩﭽﻰ .ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻧﺎﺧﺸﯩﻠﺮﻯ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺧﻪﻟﻖ ﺭﺍﺩﯨﺌﯘ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺴﻰ ، ﺋﯩﻠﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﺭﺍﺩﯨﺌﯘ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺴﻰ ، ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺗﯧﻠﯩﯟﯨﺰﯨﻴﻪ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺴﻰ ﯞﻩ ﻣﻪﺭﻛﯩﺰﻯ ﺧﻪﻟﻖ ﺭﺍﺩﯨﺌﯘ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺴﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻮﺭﯗﻧﻼﺭ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﻟﯧﻨﺘﯩﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ ، ﺋﺎﺭﺧﯩﭗ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺳﺎﻗﻠﯩﻨﯩﯟﺍﺗﯩﺪﯗ . ﺑﯘ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺧﻪﺯﻧﯩﻤﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ . ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﻗﻮﺷﻘﺎﻥ ﺷﯘ ﺗﯚﮬﭙﯩﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﭗ ﭘﺎﺷﺎ ﺋﯩﺸﺎﻧﻐﺎ 1985 -ﻳﯩﻠﻰ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ << ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﯩﻚ 1 -ﺩﻩﺭﺟﯩﻠﯩﻚ ﺋﺎﺭﺗﯩﺴﻜﺎ >> ( ﺋﻪﺳﻠﻰ ﺋﺎﺭﺗﯩﺲ ﺩﯨﻴﯩﻠﮕﻪﻥ . ﻣﻪﻥ ﺑﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺋﺎﺭﺗﯩﺴﻜﺎ ﺩﻩﭖ ﺋﺎﻟﺪﯨﻢ ) ﺋﯘﻧﯟﺍﻧﻰ ﺑﯧﺮﯨﻠﺪﻯ . ﺋﯘ 4 - ، 5 - ، 6 - ﻧﻮﯞﻩﺗﻠﯩﻚ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﻪﺗﻠﯩﻚ ﺳﯩﻴﺎﺳﻰ ﻛﯧﯖﻪﺵ ﺋﻪﺯﺍﺳﻰ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﻪﺗﻠﯩﻚ ﻣﯘﺯﯨﻜﺎﻧﺘﻼﺭ ﺟﻪﻣﯩﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ، ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ ﺳﯩﻴﺎﺳﻰ ﻛﯧﯖﻪﺷﻨﯩﯔ 7 - ، 8 - ، ﻧﯚﯞﻩﺗﻠﯩﻚ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ، ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ ﺋﺎﻳﺎﻟﻼﺭ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﮬﻪﻳﺌﻪﺕ ﺋﻪﺯﺍﺳﻰ ، ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﯞﻩﺯﯨﭙﯩﻠﻪﺭﺩﻩ ﺑﻮﻟﺪﻯ . ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ ﺧﻪﻟﻖ ﮬﯚﻛﯜﻣﯩﺘﻰ ﯞﻩ ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ ﭘﺎﺭﺗﻜﻮﻡ ﺗﻪﺷﯟﯨﻘﺎﺕ ﺑﻮﻟﯘﻣﻰ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ 2004 - ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ << ﺗﻪﯕﺮﯨﺘﺎﻍ ﺗﯚﮬﭙﯩﻜﺎﺭﻯ >> ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺷﻪﺭﻩﭘﻠﯩﻚ ﻧﺎﻡ ﺑﯧﺮﯨﻠﺪﻯ. ﻣﺎﻗﺎﻟﻪ ﺋﺎﭘﺘﯘﺭﻯ : ﻣﻪﻣﺘﯩﻤﯩﻦ ﮬﻮﺷﯘﺭ