ئىللىنويىز شىتاتى

ىللىنوئىس ( /ˌ ɪ l ə ˈ n ɔɪ /) ( </img> / ) IL -ə- NOY ) ئامېرىكىنىڭ ئوتتۇرا غەربىي قىسمىدىكى شىتات . چىكاگو ئەڭ چوڭ شەھەر، پايتەختى سپرىڭفىيلد. باشقا چوڭ شەھەرلەر مېترو شەرق ( بۈيۈك سانت لۇئىس )، پېيورىيا ۋە روكفورد قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئامېرىكىدىكى 50 ئىشتات ئىچىدە، ئىللىنوئىس دۆلەت ئىچى ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتى 5-ئورۇندا، نوپۇسى ئالتىنچى، يەر كۆلىمى 25-ئورۇندا تۇرىدۇ.

ئىللىنوئىس ئىقتىسادى بىر قەدەر كۆپ، شەرقىي شىمالدىكى چىكاگو شەھىرى، شىمال ۋە مەركىزىدىكى ئاساسلىق سانائەت ۋە دېھقانچىلىق مەركەزلىرى، جەنۇبتا كۆمۈر، ياغاچ، نېفىت قاتارلىق تەبىئىي بايلىقلار بار. مەركىزى ئورنى ۋە جۇغراپىيىلىك ئورنىنىڭ تەسىرىدە، بۇ شىتات ئاساسلىق قاتناش تۈگۈنى : چىكاگو پورتى چوڭ كۆل ۋە ساينت لاۋرېنس دېڭىز يولى ئارقىلىق ئاتلانتىك ئوكيانغا، ئىللىنوئىس سۇ يولى ئارقىلىق مىسسىسىپى دەرياسىدىن مېكسىكا قولتۇقىغا تۇتىشىدۇ. . بۇنىڭدىن باشقا، مىسسىسىپى، ئوخېئو ۋە ۋاباش دەريالىرى دۆلەت چېگراسىنىڭ بىر قىسمىنى تەشكىل قىلىدۇ. چىكاگو ئوخارې خەلقئارا ئايرودرومى ئون نەچچە يىلدىن بۇيان دۇنيادىكى ئون ئاۋات ئايرودرومنىڭ بىرى. ئىللىنوئىس ئۇزۇندىن بۇيان ئامېرىكىنىڭ كىچىكلىتىلگەن كارتىنىسى ۋە ئامېرىكا مەدەنىيىتىدىكى قوڭغۇراق دەپ قارىلىپ كەلگەن، ئۇ پېئورىيادا ئوينامدۇ؟ .

ھازىر ئىللىنوئىس ئىشتاتىدا كاھوكىيە رايونىنى مەركەز قىلغان ئىلغار مەدەنىيەتنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھەر خىل يەرلىك مەدەنىيەتلەر نەچچە مىڭ يىل ئولتۇراقلاشقان. فرانسىيەلىكلەر تۇنجى بولۇپ كەلگەن ياۋروپالىقلار بولۇپ، ئۇلار 17-ئەسىردە مىسسسىپپى دەرياسىغا يېقىن جايدا ئولتۇراقلاشقان، ئۇلار ئىللىنوئىس دۆلىتى دەپ ئاتالغان رايوندا، يېڭى فرانسىيەنىڭ كېڭىيىۋاتقان مۇستەملىكىسىنىڭ بىر قىسمى. 1783-يىلى ئامېرىكا مۇستەقىل بولغاندىن كېيىن، ئامېرىكىلىق كۆچمەنلەر كېنتاكىيدىن ئوخېئو دەرياسى ئارقىلىق كېلىشكە باشلىدى، نوپۇسى جەنۇبتىن شىمالغا كۆپەيدى. ئىللىنوئىس ئامېرىكىنىڭ ئەڭ قەدىمكى زېمىنى، غەربىي شىمال رايونىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، 1818-يىلى دۆلەت قۇرۇشنى قولغا كەلتۈردى. ئېرى قانىلى چوڭ كۆلدە سودا پائالىيىتىنى كۈچەيتتى، چىكاگونىڭ كىچىك ئولتۇراق رايونى دۇنيادىكى تەرەققىياتى ئەڭ تېز شەھەرلەرنىڭ بىرىگە ئايلاندى، ئۇنىڭ ئورنى مىچىگان كۆلىنىڭ غەربىي جەنۇبىدىكى ئاز ساندىكى تەبىئىي پورتلارنىڭ بىرى. ئىللىنوئىس جون دېئېرنىڭ ئۆزلۈكىدىن پولات چىۋىقنى كەشىپ قىلىشى دۆلەتنىڭ باي يايلىقىنى دۇنيادىكى ئەڭ مول ۋە قىممەتلىك دېھقانچىلىق مەيدانىغا ئايلاندۇرۇپ، گېرمانىيە ۋە شىۋىتسىيەدىن كەلگەن كۆچمەن دېھقانلارنى جەلپ قىلدى. 19-ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا، ئىللىنوئىس ۋە مىچىگان قانىلى ۋە كەڭرى تۆمۈر يول تورى سودا، سودا ۋە ئولتۇراقلىشىشنى زور دەرىجىدە قولايلاشتۇرۇپ، دۆلەتنى دۆلەتنىڭ قاتناش مەركىزىگە ئايلاندۇردى.

1900-يىلغا كەلگەندە، شىمالىي شەھەرلەردىكى سانائەت ئىشلىرىنىڭ كۆپىيىشى، ئوتتۇرا ۋە جەنۇبىي رايونلاردا كۆمۈر قېزىش شەرقىي ۋە جەنۇبىي ياۋروپادىن كەلگەن كۆچمەنلەرنى جەلپ قىلدى. ئىللىنوئىس ئامېرىكىنىڭ سانائەتلەشكەن شىتاتلىرىنىڭ بىرىگە ئايلاندى ۋە يەنىلا ئاساسلىق ئىشلەپچىقىرىش مەركىزى بولۇپ قالدى. جەنۇبتىن كەلگەن بۈيۈك كۆچۈش ئافرىقىلىق ئامېرىكىلىقلارنىڭ چوڭ جەمئىيىتىنى قۇردى، بولۇپمۇ چىكاگودا بۇ شەھەرنىڭ داڭلىق جاز ۋە كۆك مەدەنىيىتىنى قۇردى. چىكاگو مەدەنىيەت، ئىقتىساد ۋە نوپۇس مەركىزىگە ئايلاندى، بۈگۈنكى كۈندە دۇنيادىكى ئاساسلىق سودا مەركەزلىرىنىڭ بىرى. ئۇنىڭ چوڭ شەھەر چىكاگولاند شتاتى 12 مىليون 800 مىڭ ئاھالىنىڭ تەخمىنەن% 65 نى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئىللىنوئىس شىتاتىدا تۇرغان مەزگىلدە ئامېرىكىنىڭ ئۈچ پرېزىدېنتى سايلاندى: ئابراھام لىنكولىن، ئۇلىسېس س گرانت ۋە باراك ئوباما ئۇنىڭدىن باشقا، رونالد رېگان شىتاتتا تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان. بۈگۈنكى كۈندە، ئىللىنوئىس 1954-يىلدىن باشلاپ نومۇر تاختىسىدا كۆرسىتىلگەن لىنكولىننىڭ رەسمىي دۆلەت شوئارى بىلەن لىنكولىننى ھۆرمەتلەيدۇ بۇ شىتات بۇلاق مەيدانىدىكى ئىبراھىم لىنكولىن پرېزىدېنت كۇتۇپخانىسى ۋە مۇزېيى ۋە چىكاگودىكى باراك ئوباما پرېزىدېنت مەركىزىنىڭ كەلگۈسى جايىدۇر.

مەنبەلەر