شىمالىي ئافرىقا: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق
قۇرۇلغان بەت 'Dosya:North_Africa_(orthographic_projection).svg|link=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:North_Africa_(orthographic_projection).svg|thumb|300x300px|{{legend|#346733|...' |
No edit summary |
||
1 -قۇر: | 1 -قۇر: | ||
[[ |
[[ھۆججەت:North_Africa_(orthographic_projection).svg|link=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:North_Africa_(orthographic_projection).svg|thumb|300x300px|{{legend|#346733|شىمالىي ئاڧرىقا, [[ب د ت]]گە كۆرە}}{{legend|#088733|كەڭ دائىرىدىكى شىمالىي ئاڧرىقا}}]] |
||
[[ئافرىقا|ئاڧرىقا]] قىتئەسىنىڭ [[شىمال|شىمالىدىكى]] رايونغا بېرىلگەن ئىسىمدۇر. بۇگۈن شىمالىي ئاڧرىقادا [[ماراكەش]]، [[ئالجىرىيە]]، [[تۇنىس]]، [[لىۋىيە]]، [[مىسىر]] ۋە [[سۇدان]] دۆلەتلىرىنى باردۇر. رايوندا [[مۇسۇلمان|مۇسۇلمانلار]] كۆپچىلىك بولۇپ، كەڭ قوللىنىلغان تىللار [[ئەرەب تىلى|ئەرەبچە]]، [[بەربەرى تىلى|بەربەرىچە]]، [[قىبتى تىلى|قىبتىچە]] قاتارلىق تىللار. |
[[ئافرىقا|ئاڧرىقا]] قىتئەسىنىڭ [[شىمال|شىمالىدىكى]] رايونغا بېرىلگەن ئىسىمدۇر. بۇگۈن شىمالىي ئاڧرىقادا [[ماراكەش]]، [[ئالجىرىيە]]، [[تۇنىس]]، [[لىۋىيە]]، [[مىسىر]] ۋە [[سۇدان]] دۆلەتلىرىنى باردۇر. رايوندا [[مۇسۇلمان|مۇسۇلمانلار]] كۆپچىلىك بولۇپ، كەڭ قوللىنىلغان تىللار [[ئەرەب تىلى|ئەرەبچە]]، [[بەربەرى تىلى|بەربەرىچە]]، [[قىبتى تىلى|قىبتىچە]] قاتارلىق تىللار. |
||
جغراڧىيىلىك چىگرىسى، غەربتە [[ئاتلانتىك ئوكيان]]، شىمالدا [[ئوتتۇرا يەر دېڭىزى]]، شەرقتە [[سىنا يېرىم ئارىلى]] ۋە [[قىزىل دېڭىز]]، جەنۇبتا بولسا [[غەربىي ئاڧرىقا]]، [[ئوتتۇرا ئاڧرىقا]] ۋە [[شەرقىي ئاڧرىقا]] رايونلىرى جايلاشقان. |
جغراڧىيىلىك چىگرىسى، غەربتە [[ئاتلانتىك ئوكيان]]، شىمالدا [[ئوتتۇرا يەر دېڭىزى]]، شەرقتە [[سىنا يېرىم ئارىلى]] ۋە [[قىزىل دېڭىز]]، جەنۇبتا بولسا [[غەربىي ئاڧرىقا]]، [[ئوتتۇرا ئاڧرىقا]] ۋە [[شەرقىي ئاڧرىقا]] رايونلىرى جايلاشقان. |
||
24 -قۇر: | 24 -قۇر: | ||
شىمالىي ئاڧرىقىنىڭ بيوك بىر قىسمى 16. ئەسردىن ئىتىبارەن ئۇزۇن مۇددەت [[ئوسمان ئىمپېرىيىسى|ئوسمانىيلارنىڭ]] ھاكىمىيىتىدە بولغان. [[تۈرك - ئىتالىيان ئۇرۇشى]] كېيىن ئىمزالانغان ئۇشى شەرتنامىسى بىلەن ئوسمان تۈركلىرى، شىمالىي ئاڧرىقىدىكى ئەڭ ئاخىرىقى زېمىنىنى قولدىن بەرگەن. شىمالىي ئاڧرىقا 19. ئەسرنىڭ ئاخىرى ۋە 20. ئەسرنىڭ باشلىرىدا [[فرانسىيە|ڧرانسىيە]]، [[بۈيۈك بېرىتانىيە|ئەنگىلىيە]]، [[ئىسپانىيە]] ۋە [[ئىتالىيە]] تەرىپىدىن مۇستەملىكە ئاستىغا ئېلىنغان. رايوندىكى ئەللەر [[ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى|ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن]] سوڭرە مۇستەقىل بولغانلار. |
شىمالىي ئاڧرىقىنىڭ بيوك بىر قىسمى 16. ئەسردىن ئىتىبارەن ئۇزۇن مۇددەت [[ئوسمان ئىمپېرىيىسى|ئوسمانىيلارنىڭ]] ھاكىمىيىتىدە بولغان. [[تۈرك - ئىتالىيان ئۇرۇشى]] كېيىن ئىمزالانغان ئۇشى شەرتنامىسى بىلەن ئوسمان تۈركلىرى، شىمالىي ئاڧرىقىدىكى ئەڭ ئاخىرىقى زېمىنىنى قولدىن بەرگەن. شىمالىي ئاڧرىقا 19. ئەسرنىڭ ئاخىرى ۋە 20. ئەسرنىڭ باشلىرىدا [[فرانسىيە|ڧرانسىيە]]، [[بۈيۈك بېرىتانىيە|ئەنگىلىيە]]، [[ئىسپانىيە]] ۋە [[ئىتالىيە]] تەرىپىدىن مۇستەملىكە ئاستىغا ئېلىنغان. رايوندىكى ئەللەر [[ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى|ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن]] سوڭرە مۇستەقىل بولغانلار. |
||
[[ |
[[تۈر:تارىخ]] |
||
[[تۈر:ئاڧرىقا]] |
|||
[[تۈر:جوغراپىيە]] |
|||
{{ئافرىقا}} |
12:49, 15 ئۆكتەبىر 2016 تۈزەتكەن نەشرى
ئاڧرىقا قىتئەسىنىڭ شىمالىدىكى رايونغا بېرىلگەن ئىسىمدۇر. بۇگۈن شىمالىي ئاڧرىقادا ماراكەش، ئالجىرىيە، تۇنىس، لىۋىيە، مىسىر ۋە سۇدان دۆلەتلىرىنى باردۇر. رايوندا مۇسۇلمانلار كۆپچىلىك بولۇپ، كەڭ قوللىنىلغان تىللار ئەرەبچە، بەربەرىچە، قىبتىچە قاتارلىق تىللار. جغراڧىيىلىك چىگرىسى، غەربتە ئاتلانتىك ئوكيان، شىمالدا ئوتتۇرا يەر دېڭىزى، شەرقتە سىنا يېرىم ئارىلى ۋە قىزىل دېڭىز، جەنۇبتا بولسا غەربىي ئاڧرىقا، ئوتتۇرا ئاڧرىقا ۋە شەرقىي ئاڧرىقا رايونلىرى جايلاشقان.
شىمالىي ئاڧرىقىنىڭ غەربى مەغرىب دەپ ئاتىلىدۇ ۋە ئىسپانىيەنىڭ سەپتە ۋە مېلىللا شەھەرلىرى ھەم شىمالىي ئاڧرىقىدا ئورۇن ئالغان.
ئۆتمۈش
مەركىزى شىمالىي ئاڧرىقادا يەر ئالغان تارىخى مەدەنىيەتلەر ۋە دۆلەتلەر:
شىمالىي ئاڧرىقىنىڭ بيوك بىر قىسمى 16. ئەسردىن ئىتىبارەن ئۇزۇن مۇددەت ئوسمانىيلارنىڭ ھاكىمىيىتىدە بولغان. تۈرك - ئىتالىيان ئۇرۇشى كېيىن ئىمزالانغان ئۇشى شەرتنامىسى بىلەن ئوسمان تۈركلىرى، شىمالىي ئاڧرىقىدىكى ئەڭ ئاخىرىقى زېمىنىنى قولدىن بەرگەن. شىمالىي ئاڧرىقا 19. ئەسرنىڭ ئاخىرى ۋە 20. ئەسرنىڭ باشلىرىدا ڧرانسىيە، ئەنگىلىيە، ئىسپانىيە ۋە ئىتالىيە تەرىپىدىن مۇستەملىكە ئاستىغا ئېلىنغان. رايوندىكى ئەللەر ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن سوڭرە مۇستەقىل بولغانلار.
ئافرىقا | ||
---|---|---|
شىمالىي ئافرىقا | ئالجىرىيە - مىسىر - لىۋىيە - ماراكەش - سۇدان - تۇنىس | |
غەربىي ئافرىقا | بېنىن - بۇركىنا فاسو - پىل چىشى قىرغىغى - توگو - چاد - - سان تومې ۋە پرىنسىپې - سېنېگال - سيېررا لېئونې - كابو ۋېردې - گامبىيە - گانا - گۋىنىيە - گۋىنېيە بىسسائۇ - لىبېرىيە - مالى - نىگېر - ماۋرىتانىيە - نىگېرىيە | |
ئوتتۇرا ئافرىقا | كامېرۇن - ئوتتۇرا ئافرىقا جۇمھۇرىيىتى - ئېكۋاتور گۋىنېيىسى - گابون - كونگو جۇمھۇرىيىتى - كونگو دېموكراتىك جۇمھۇرىيىتى | |
جەنۇبىي ئافرىقا | ئانگولا - بوتسۋانا - كومور ئاراللىرى - لېسوتو - ماداگاسكار - مالاۋى - ماۋرىتىئۇس - موزامبىك - نامىبىيە - سۋازىلېند - جەنۇبىي ئافرىقا - زامبىيە - زىمبابۋې | |
شەرقىي ئافرىقا | بۇرۇندى - جىبۇتى - ئېرىترېيە - ئېفىئوپىيە - كېنىيە - رۋاندا - سېيشېل ئاراللىرى - سومالى - تانزانىيە - ئۇگاندا | |
ياۋروپا - ئامېرىكا قىتئەسى - ئاسىيا - ئافرىقا - ئوكيانىيە - ئانتاركتىدا |