يىن بىلەن ياڭ
يىن بىلەن ياڭ قەدىمكى جۇڭگو پەلسەپىسىدىكى بىر ئۇقۇم. يىن ياڭ پەلسەپىسىنىڭ ئۆزىدە ئىتتىپاقلىق ، قارشىلىشىش ۋە ئۆز-ئارا ئۆزگەرتىشتىن ئىبارەت ئۈچ ئالاھىدىلىك بار. يىن بىلەن ياڭ قەدىمكى جۇڭگو مەدەنىيىتىدىكى تەبىئەت قانۇنىيىتىنىڭ تەرەققىي قىلىشى ۋە ئۆزگىرىشىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان نېگىزلىك ئامىللارنىڭ تەبىئىتى قانۇنىيىتىنىڭ تەسۋىرى بولۇپ ، ئۇلار ھەر خىل تۇغۇلۇش ، تەرەققىي قىلىش ، پىشىپ يېتىلىش ، چېكىنىش ھەتتا يوقىلىشنىڭ ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچى. ئۇلار جۇڭگو مەدەنىيىتىنىڭ لوگىكىلىق تەپەككۇر ئاساسى. يىغىنچاقلىغاندا ، يى شۆ تەپەككۇرىنىڭ چۈشەنچىسىگە ئاساسەن ، ئۇ كائىناتتىكى ئەڭ ئاساسلىق ئېلېمېنتلار ۋە ئۇلارنىڭ فۇنكسىيەسىنى تەسۋىرلەيدۇ ، ھەمدە فۇ شى يىنىڭ ئاساسلىق ئۇقۇملىرىنىڭ بىرى. يىن بىلەن ياڭ ئۆز-ئارا تەسىر كۆرسىتىپ ، ھەممە نەرسىنى ئۆزگەرتىدۇ ، دۇنيادىكى بارلىق نەرسىلەرنىڭ يىن ۋە ياڭ يولى بار. سىز ھەممە نەرسىدىن يىن ۋە ياڭنىڭ ئىزىنى چۈشىنەلەيسىز.
ئاسترونومىيە[تەھرىرلەش]
قەدىمكى جۇڭگولۇقلار ئاسمان بىلەن يەر قالايمىقان بولغاندا ، نۇر ماددىسى كۆتۈرۈلۈپ ئاسماننى ھاسىل قىلغان ، ئېغىر ماددىلار يىغىلىپ يەر شارىنى شەكىللەندۈرگەن دەپ قارىغان. ئاسمان «ياڭ چى» ، يەر «يىن چى» ، ۋە ئىككى چى ئۆز-ئارا تەسىر كۆرسىتىپ بارلىق نەرسىلەرنى ھاسىل قىلدى. بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى ، قەدىمكى كىشىلەر يىن بىلەن ياڭ ماكروسكوپلۇق ماددىلارنىڭ شەكىللىنىشىنىڭ ئاساسى دەپ قارىغان.
جۇڭگونىڭ ئەنئەنىۋى تېبابىتى[تەھرىرلەش]
ئادەم بەدىنىنىڭ ئوخشىمىغان قىسىملىرى ۋە توقۇلمىلىرى ، شۇنداقلا ئوخشىمىغان فىزىئولوگىيىلىك پائالىيەتلەرنى يىن ۋە ياڭ تۈرىگە بۆلۈشكە بولىدۇ ، مەسىلەن:
- دۈمبىسى ياڭ ، قورسىقى يىن.
- سىرتتا ياڭ ، ئىچىدە يىن.
- ئۈستى بولسا ياڭ ، ئاستى يىن.
- چى ياڭ ، قېنى يىن.