تىل

ئورنى Wikipedia

تىل قۇرۇلمىلىق ئالاقە سىستېمىسى. بىر تىلنىڭ قۇرۇلمىسى ئۇنىڭ گرامماتىكىسى ، ئەركىن زاپچاسلىرى ئۇنىڭ سۆزلۈك ئامبىرى. تىل ئىنسانلارنىڭ ئالاقە قىلىدىغان ئاساسلىق ۋاستىسى بولۇپ ، سۆزلەش ، ئىشارەت ۋە يېزىق تىلى قاتارلىق كۆپ خىل ئۇسۇللار ئارقىلىق يەتكۈزۈلۈشى مۇمكىن. ئەڭ كۆپ سۆزلىنىدىغان تىللارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇرغۇن تىللاردا ئاۋاز ياكى بەلگىلەرنى كېيىن قايتا قوزغىتىش ئۈچۈن خاتىرىلىگىلى بولىدىغان يېزىق سىستېمىسى بار. ئىنسانىيەت تىلى مەدەنىيەتلەر ئارا ۋە ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ ئۆزگىرىدۇ. ئىنسان تىللىرى ئىشلەپچىقىرىش ۋە كۆچۈش خۇسۇسىيىتىگە ئىگە بولۇپ ، ئىجتىمائىي ئەھدىنامە ۋە ئۆگىنىشكە تايىنىدۇ.

دۇنيادىكى ئىنسانلارنىڭ تىل سانىنىڭ مۆلچەرى 5000 دىن 7000 گىچە بولىدۇ. ئېنىق مۆلچەر تىل ۋە دىئالېكتلار ئارىسىدا بېكىتىلگەن ئىختىيارى پەرق (ئىككى خىل) گە باغلىق. تەبىئىي تىللار سۆزلىنىدۇ ، ئىمزالىنىدۇ ياكى ھەر ئىككىسى سۆزلىنىدۇ قانداقلا بولمىسۇن ، ھەر قانداق تىلنى ئاڭلاش ، كۆرۈنۈش ياكى سىپتا غىدىقلاش ئارقىلىق ئىككىلەمچى تاراتقۇلارغا كودلاشتۇرغىلى بولىدۇ - مەسىلەن ، يېزىش ، پۇشتەك قىلىش ، ئىمزا قويۇش ياكى ئەمالار يېزىقى. باشقىچە ئېيتقاندا ، ئىنسان تىلى مودېللىقتىن مۇستەقىل ، ئەمما يېزىلغان ياكى ئىمزا قويۇلغان تىل تەبىئىي ئىنسانلارنىڭ نۇتۇق ياكى ئىشارەتلىرىنى يېزىش ياكى كودلاشنىڭ ئۇسۇلى.

تىل ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ تەرەققىي قىلىدۇ ۋە كۆپ خىللىشىدۇ ، ئۇلارنىڭ تەرەققىيات تارىخىنى ھازىرقى زامان تىللىرىنى سېلىشتۇرۇش ئارقىلىق قايتا قۇرۇپ ، كېيىنكى تەرەققىيات باسقۇچىنىڭ يۈز بېرىشى ئۈچۈن ئۇلارنىڭ ئەجدادلىرىنىڭ قايسى ئالاھىدىلىكلەردە بولۇشى كېرەكلىكىنى ئېنىقلىغىلى بولىدۇ. ئورتاق ئەجدادتىن كېلىپ چىققان بىر گۇرۇپپا تىل تىل ئائىلىسى دەپ ئاتالغان بۇنىڭغا سېلىشتۇرغاندا ، باشقا تىل بىلەن ياشاش ياكى ياشاش مۇناسىۋىتى يوقلۇقى ئىسپاتلانغان تىل تىل ئايرىمىسى دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ يەردە يەنە نۇرغۇن مەخپىيلەشتۈرۈلمىگەن تىللار ۋە ساختا تىللار بار. ئىلمىي ئورتاق تونۇشتا 21-ئەسىرنىڭ بېشىدا سۆزلەنگەن تىللارنىڭ% 50 تىن% 90 كىچە بولغان ئارىلىق 2100-يىلغا بارغاندا يوقىلىشى مۇمكىن دەپ قارالدى.