زاڭزۇ تىلى

ئورنى Wikipedia

زاڭزۇ تىلى/ئومومي ئەھۋال (藏语/Tibetan language)

ئومومي ئەھۋال[تەھرىرلەش]

ئىشلەتكۈچىلەر سانى:6،150،000 تىلشۇناسلىق ئانالىزى:خانزاڭ(چىنتىب) سېستىمىسى-زاڭمىئان(تىبمىن) جەمەتى-ھىمالايا تارمىقى-تىبەت تىل توپلىمى-تىبەت تىلى

تارقىلىش تېرىتورىيىسى[تەھرىرلەش]

ئاساسلىقى جۇڭو/چىن مەملىكىتىنىڭ تىبەت ئاپتونۇم رايونىۋە چىنخەي(كۆكنۇر)、سىچۇئەن(بارسۇ)、گەنسۇ(كەڭسۇ)、يۈننەن قاتارلىق ئۆلكىلىرى ۋە ھىندىستاننىپالبۇدانسىجان。 تىبەت تىلى ۋىرزاڭ(卫藏)、كىئاڭ(康)、ئاڭدو(安多)دىگەن ئۈچ شىۋىسى بار,ھەرقايسى شىۋىلەر ئارىسىدىكى پەرق بەك چوڭ بولۇپ ئۆز ئارا چۈشىنىشكىلى بولمايدۇ.جوڭو/چىن مەملىكىتىدىكى تىبەتلەر چەت ئەلدىكى تىبەت تىلىنى چۈشىنەلمەيدۇ.

يېزىقىدىن بىلگۈ[تەھرىرلەش]

تىبەت تىلى 7-ئەسىر سۇمزاڭانبو(松赞干布王)دەۋرىدىن باشلاپ يېزىقى بار بولغان,دانىشمەن تونمى.زانبوجا(吞米·桑布扎)ھىندىستاڭھا بېرىپ قايتقاندا ئىشتىراك قىلغان. 30ئۈزۈك تاۋۇش ۋە 4 سوزۇق تاۋۇشى بار.تىلشۇناسلار دائىم لاتىن يېزىقىدا خاتىرىلەيدۇ,بىرقەدەر كەڭ قوللىنىلىدىغان ئۇسۇل يۇتوڭچۇئان(于道泉)لاھىيىسىدۇر,بۇنىڭدا پەقەت26لاتىن ھەرپى بار,باشقا بەلگە قوشۇش بىھاجەت。

ئۈلگە[تەھرىرلەش]

زاڭزۇچە    ئۇيغۇرچە
འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་རྒྱུད་ཡོངས་ལ་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་ཆེ་མཐོངས་དང༌། ཐོབ་ཐངགི་རང་དབང་འདྲ་མཉམ་དུ་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོར་རང་བྱུང་གི་བློ་རྩལ་དང་བསམ་ཚུལ་བཟང་པོ་འདོན་པའི་འོས་བབས་ཀྱང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བུ་སྤུན་གྱི་འདུ་ཤེས་འཛིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱང་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་པ་ཡིན༎
ھەممە ئادەم زاتىدىنلا ئەركىن، ئىززەت-ھۆرمەت ۋە ھوقۇقتا بابباراۋەر بولۇپ تۇغۇلغان. ئۇلار ئەقىلغە ۋە ۋىجدانغا ئىگە ھەمدە بىر-بىرىگە قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتىگە خاش روخ بىلەن مۇئامىلە قىلىشى كېرەك.