نوبېل مېدىتسىنا مۇكاپاتى
نوبېل مېدىتسىنا مۇكاپاتى نوبېلنىڭ ۋەسىيىتىگە ئاساسەن تارقىلىدىغان ئالتە خىل مۇكاپاتنىڭ بىر خىلى بولۇپ تۇنجى مۇكاپات گېرمانىيەمېدىتسىنا ئالىمى ئادولىف بېھرىڭغا تارقىتىلغاندىن ھازىرغىچە 189 ئادەم بۇ مۇكاپاتقا ئېرىشكەن. ئىنسانىيەتنىڭ ساغلاملىقى، ئاغرىق ئازابىدىن خالاس بولۇشى ۋە ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشىگە بىۋاستە تەسىر كۆرسەتكەن مەشھۇر دوختۇر ۋە تەتقىقاتچىلارغا بېرىلىدىغان بۇ مۇكاپات دۇنيادىكى دۆلەتلەرنىڭ تەبىئى پەن سەۋىيىسىنى ئېتىراپ قىلىدىغان، باھالايدىغان ئەڭ ئالى دۇنياۋى شان-شەرەپ بولۇپ قالدى.
چۈشەنچە
[تەھرىرلەش]نوبېل مېدىتسىنا مۇكاپاتى نوبېلنىڭ ۋەسىيىتىگە ئاساسەن تارقىلىدىغان ئالتە خىل مۇكاپاتنىڭ بىر خىلى بولۇپ تۇنجى مۇكاپات گېرمانىيەمېدىتسىنا ئالىمى ئادولىف بېھرىڭغا تارقىتىلغاندىن ھازىرغىچە 189 ئادەم بۇ مۇكاپاتقا ئېرىشكەن. ئىنسانىيەتنىڭ ساغلاملىقى، ئاغرىق ئازابىدىن خالاس بولۇشى ۋە ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشىگە بىۋاستە تەسىر كۆرسەتكەن مەشھۇر دوختۇر ۋە تەتقىقاتچىلارغا بېرىلىدىغان بۇ مۇكاپات دۇنيادىكى دۆلەتلەرنىڭ تەبىئى پەن سەۋىيىسىنى ئېتىراپ قىلىدىغان، باھالايدىغان ئەڭ ئالى دۇنياۋى شان-شەرەپ بولۇپ قالدى. «دۇنياغا تەسىر كۆرسەتكەن يۈز مەشھۇر شەخس» قاتارىدا 43-ئورۇندىن ئورۇن ئالغانفىلىمىڭنىڭ نوبېل مېدىتسىنا مۇكاپاتىنىڭ ساھىبى ئىكەنلىكىنى ئويلىساقلا نوبېل مېدىتسىنا مۇكاپاتىنىڭ ئىنسانىيەتكە قوشقان تۆھپىسىنى ھىس قىلالايمىز.
نوبېل مېدىتسىنا مۇكاپاتىنىڭ ئېرىشكۈچىلىرى
[تەھرىرلەش]2007 Mario R. Capecchi, Sir Martin J. Evans, Oliver Smithies مارىيو كاپېچچى، مارتىن ئېۋانىس، ئولىۋېر سىمىت
2006 Andrew Z. Fire, Craig C. Mello ئاندىرېۋ فرې، كىرايگ مېللو
2005 Barry J. Marshall, J. Robin Warren بارري مارشال، روببېن ۋارېن
2004 Richard Axel, Linda B. Buck رىچارد ئاكسېل، لىندا بۇك
2003 Paul C. Lauterbur, Sir Peter Mansfield پائۇل لېتېربور، پېتېر مانسىفېلد
2002 Sydney Brenner, H. Robert Horvitz, John E. Sulston سىدنىي براننېر، روبېرت ھورۋېز، جون سۇلىستون
2001 Leland H. Hartwell, Tim Hunt, Sir Paul Nurse لېلاند ھارتىۋېل، تىم ھۇنىت، پائۇل نۇرسې
2000 Arvid Carlsson, Paul Greengard, Eric R. Kandel ئارۋىد كارىلسون، پائۇل گىرىنگارد، ئېرىك كاندېل
1999 Günter Blobel گۇنتېر بىلوبېل
1998 Robert F. Furchgott, Louis J. Ignarro, Ferid Murad روبچرت فۇرچىگوت، لۇئىس ئىگناررو، فەرد مۇراد
1997 Stanley B. Prusiner سىتانلىي پىرۇسىنېر
1996 Peter C. Doherty, Rolf M. Zinkernagel پېتېر دوچېرتي، رولىف زېنكېرناگىل
1995 Edward B. Lewis, Christiane Nüsslein-Volhard, Eric F. Wieschaus ئېدۋارد لېۋىس، كىرىستان ۋولھارد، ئېرىك ۋىچوس
1994 Alfred G. Gilman, Martin Rodbell ئالفىرىد گىلمان
1993 Richard J. Roberts, Phillip A. Sharp رىچارد روبېرت، فىلىپ شارپ
1992 Edmond H. Fischer, Edwin G. Krebs ئېدموند فىچېر، ئېدۋىن كىرېبىس
1991 Erwin Neher, Bert Sakmann ئېرۋىن نېھېر، بېرت ساكمان
1990 Joseph E. Murray, E. Donnall Thomas جوسېف مۇرراي، دونال توماس
1989 J. Michael Bishop, Harold E. Varmus مايكول بىشوپ، ھارولد ۋارموس
1988 Sir James W. Black, Gertrude B. Elion, George H. Hitchings جامېس بىلاك، گېرتىرۇد ئېلىيۇن، گىئورگى ھىچىڭ
1987 Susumu Tonegawa سوسېمۇ تونىگاۋا
1986 Stanley Cohen, Rita Levi-Montalcini سىتانلېي كوھېن، رىتا مونتالكىنى
1985 Michael S. Brown, Joseph L. Goldstein مايكول براۋىن، جوسېف گولدىستېين
1984 Niels K. Jerne, Georges J.F. Köhler, César Milstein نىلىس جېرنې، گىئورگىس كوھلېر، كېسار مىلىستېين
1983 Barbara McClintock باربارا كىلىنكىتوك
1982 Sune K. Bergström, Bengt I. Samuelsson, John R. Vane سۇنە بورگىستىرۇ، بېڭىت سامۇلسون، جون ۋانېم
1981 Roger W. Sperry, David H. Hubel, Torsten N. Wiesel روگېر سىپېرري
1980 Baruj Benacerraf, Jean Dausset, George D. Snell بارڭي بېنېكىراف، جان دۇسسېت، گىئورگى سنېلل
1979 Allan M. Cormack, Godfrey N. Hounsfield ئاللان كورماك، گودفىرېي
1978 Werner Arber, Daniel Nathans, Hamilton O. Smith ۋېرنېر ئاربېر، دانىيېل نېتانىس، ھامىلتون سىمىت
1977 Roger Guillemin, Andrew V. Schally, Rosalyn Yalow روگېر گۇيلېمىن، ئاندىرىۋ سىكاللې، روزالىن يالوۋ
1976 Baruch S. Blumberg, D. Carleton Gajdusek بارۇچ بىلۇمبېرگ
1975 David Baltimore, Renato Dulbecco, Howard M. Temin داۋىد بالتىمور
1974 Albert Claude, Christian de Duve, George E. Palade ئالبېرت كىلاۋدې، كىرىستان دېدۇۋې، گىئورگى پالادى
1973 Karl von Frisch, Konrad Lorenz, Nikolaas Tinbergen كارىل ۋون فىرى
1972 Gerald M. Edelman, Rodney R. Porter گېرېلد ئېدېلمدن، رودنېي پورتېر
1971 Earl W. Sutherland, Jr. ئېرىل سۇتېرلاند
1970 Sir Bernard Katz, Ulf von Euler, Julius Axelrod بېرنارد كاتزى، ئۇلىف ۋون ئېۋلېر، جۇلىيۇس ئاكسىلرود
1969 Max Delbrück, Alfred D. Hershey, Salvador E. Luria ماكىس دېلبۇرىك، ئالفىرىد ھېرشېي، سالۋادور لۇرىيا
1968 Robert W. Holley, H. Gobind Khorana, Marshall W. Nirenberg روبېرت ھوللېي، گوبېند خورانا، مارشال نىرېنبېرگ
1967 Ragnar Granit, Haldan K. Hartline, George Wald راگنار گىرانت، ھالدان ھارتلاين، گىئورگى ۋالد
1966 Peyton Rous, Charles B. Huggins پېيتۇن روئۇس، چارلىز ھۇگنىس
1965 François Jacob, André Lwoff, Jacques Monod فرانچويز جاكوب، ئاندىرىي لىۋوف، جاكۇس مونود
1964 Konrad Bloch, Feodor Lynen كونراد بىلوچ، فىئودور لاينىن
1963 Sir John Eccles, Alan L. Hodgkin, Andrew F. Huxley جون ئېكلېس، ئالان ھودكىن، ئاندىرىي ھۇكىسلېي
1962 Francis Crick, James Watson, Maurice Wilkins فىرانىك كىرىك، جامېس ۋاتسون، ماۋرىس ۋېلكىنىس
1961 Georg von Békésy گىئورگىي ۋون بېكېسىي
1960 Sir Frank Macfarlane Burnet, Peter Medawar فرانىك بۇرنېت، پېتېر مېدېۋار
1959 Severo Ochoa, Arthur Kornberg سېۋېرو ئوچاۋ، ئارتۇر كورىنبېرگ.
1958 George Beadle, Edward Tatum, Joshua Lederberg گىئورگى بىئادلې، ئېدۋارد تاتۇم، جوشۇا لېدېربېرگ
1957 Daniel Bovet دانىيېل بوۋېنت
1956 André F. Cournand, Werner Forssmann, Dickinson W. Richards ئاندىرىي كورناند، ۋېرنېر فورىسمان، دىككىنسون رىچاردىس
1955 Hugo Theorell ھىيۇگۇ تېئورېل
1954 John F. Enders, Thomas H. Weller, Frederick C. Robbins جون ئېندېرس، توماس مېللېر، فىرىدېرىك روببىنس
1953 Hans Krebs, Fritz Lipmann ھانىس كىرېبىس، فىرىتىھ لىپمان
1952 Selman A. Waksman سېلمان ۋاكسىمان
1951 Max Theiler ماكىس تېيلېر
1950 Edward C. Kendall, Tadeus Reichstein, Philip S. Hench ئېدۋارد كېندال، تادۇس رېيچىستېيىن، فىلىپ ھېنچ
1949 Walter Hess, Egas Moniz ۋېلتېر ھېس، ئېگاس مونىز
1948 Paul Müller پائۇل مۈللېر
1947 Carl Cori, Gerty Cori, Bernardo Houssay كارىل كورى، گېرتىي كورى، بېرناردو ھوسساي
1946 Hermann J. Muller ھېرمان مۇللېر
1945 Sir Alexander Fleming, Ernst B. Chain, Sir Howard Florey ئالىكىساندىر فىلېمىڭ، ئېرنىست چاين، ھوۋارد فلورېى
1944 Joseph Erlanger, Herbert S. Gasser جوسېف ئرلانگىر، ھېربېرت گاسسېر
1943 Henrik Dam, Edward A. Doisy ھېنرىك دام، ئېدۋارد دوزىي
1942 2-دۇنيا ئۇرۇشى سەۋەبىدىن مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات فوندىنىڭ ئۈچتىن بىرى باشقا پەنلەرنىڭ مۇكاپات فوندىغا، ئۈچتىن ئىككىسى ئەدەبىيات مۇكاپاتىنىڭ فوندىغا قوشۇۋېتىلگەن.
1941 2-دۇنيا ئۇرۇشى سەۋەبىدىن مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات فوندىنىڭ ئۈچتىن بىرى باشقا پەنلەرنىڭ مۇكاپات فوندىغا، ئۈچتىن ئىككىسى ئەدەبىيات مۇكاپاتىنىڭ فوندىغا قوشۇۋېتىلگەن.
1940 2-دۇنيا ئۇرۇشى سەۋەبىدىن مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات فوندىنىڭ ئۈچتىن بىرى باشقا پەنلەرنىڭ مۇكاپات فوندىغا، ئۈچتىن ئىككىسى ئەدەبىيات مۇكاپاتىنىڭ فوندىغا قوشۇۋېتىلگەن.
1939 Gerhard Domagk گېچارد دوماك
1938 Corneille Heymans كورنېل ھېيمان
1937 Albert Szent-Györgyi ئالبېرت سىزېنت
1936 Sir Henry Dale, Otto Loewi ھېنرى دالې، ئوتتو لوۋى
1935 Hans Spemann ھانىس سىپېمەن
1934 George H. Whipple, George R. Minot, William P. Murphy گىئورگى ۋىپىل، گىئورگى مىنوت، ۋىلىيام مۇرپىي
1933 Thomas H. Morgan توماس مورگان
1932 Sir Charles Sherrington, Edgar Adrian چارلىز شېرىڭتون، ئېدگدر ئادرىيان
1931 Otto Warburg ئوتتو ۋاربۇرگ
1930 Karl Landsteiner كارىل لاندىستېينىر
1929 Christiaan Eijkman, Sir Frederick Hopkins كىرىستان ئىجىكمان، فىرىدېرىخ خوپكىن
1928 Charles Nicolle چارلىز نىكوللې
1927 Julius Wagner-Jauregg جۇلىيۇس ۋاگنېر
1926 Johannes Fibiger جۇھانېس فىبىگېر
1925 مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات سوممىسى ئەسلىدىكى فوندقا قوشۇۋېتىلگەن.
1924 Willem Einthoven ۋىللېم ئېيىنتوۋېن
1923 Frederick G. Banting, John Macleod فرېدېرىك بانتىڭ، جون ماكلىود
1922 Archibald V. Hill, Otto Meyerhof ئارچىبالد ۋ خىلل، ئوتتو مېيېرخوف
1921 The prize money was allocated to the Special Fund of this prize section
1920 August Krogh ئاۋگۇست كىروخ
1919 Jules Bordet جۇلېس بوردېت
1918 مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات سوممىسى ئەسلىدىكى فوندقا قوشۇۋېتىلگەن.
1917 مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات سوممىسى ئەسلىدىكى فوندقا قوشۇۋېتىلگەن.
1916 مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات سوممىسى ئەسلىدىكى فوندقا قوشۇۋېتىلگەن.
1915 مۇكاپات تارقىتىلماي، مۇكاپات سوممىسى ئەسلىدىكى فوندقا قوشۇۋېتىلگەن.
1914 Robert Bárány روبېرت بارانىي
1913 Charles Richet چارلىز رىچېت
1912 Alexis Carrel ئالېكسىس كارېل
1911 Allvar Gullstrand ئالۋار گۇلىستراند
1910 Albrecht Kossel ئالبېرت كوسسېل
1909 Theodor Kocher تېئودور كوچېر
1908 Ilya Mechnikov, Paul Ehrlich ئىليا مېچنىكوۋ
1907 Alphonse Laveran ئالپونىس لاېران
1906 Camillo Golgi, Santiago Ramón y Cajal كامىللو گولگى، سانتىياگو رامون
1905 Robert Koch روبېرت كوچ
1904-يىلى Ivan Pavlov ئىۋان پاۋلوۋ (رۇسىيە)
1903 Niels Ryberg Finsen نېلىس رېيبرگ فېنسىن
1902 Ronald Ross رونالد روس
1901 Emil von Behring ئېمىل ۋون بېھرىڭ
مەنبەلەر
[تەھرىرلەش]
|
بۇ ماددا بىر دەسلەپكى نۇسخىدۇر، بۇ ماددىنى كېڭەيتىش ياكى ئالاھىدە دەسلەپكى نۇسخا قېلىپلىردىن بىرنى قويۇپ ۋىكىپېدىيەگە توھپە قوشالايسىز. |