24 Тарих

UYGHURCHE, ئۇيغۇرچە

'''йигирмә төрт тарих яки 24''' '''тарих''' (хитайчәла :二十四史) хитай тарихидики һәрқайси сулалиләр тоғрисида йезилған 24 тарих китабиниң омумий атилиши болуп, қәдимдин бери "сулалиләр тарихи" яки "рәсмий тарих" дәп атилип кәлгән.

24 тарих җәмий 3249 җилд, тәхминән 40 милйон хәттин тәшкил тапқан болуп, униңда хатирләнәән тарихий вәқәләр "тарихий хатириләр"дә баян қиллинған ривайәтләрдки хуаңдидин башлинип, ахирқи китаб "миң тарихи"да хатирләнгән миң сулалиси чоңҗин сәлтәнәтиниң 17 - йили (м. 1644)ғичә болған 4000 йилдин көпрәк вақитни өз ичигә алғандур.

24 тарих

рәт	китаб	язғучи	җилд
1	тарихий хатириләр	сма чйән (хән)	130
2	хәннамә	бән гу (хән)	100
3	кейинки хәннамә	фән хуа (лю җәмәти суң бәглики), сима бияв (ғәрбий җин)	120
4	‍үч падишаһлиқ тәзкириси	чен шу (ғәрбий җин); пей соңҗи (лйо җәмәти соң бәглики)	65
5	җиннамә	фаң шүәнлиң, шү җиңзоң, чу сүйляң (таң)	130
6	суңнамә	шен йө (җәнубий сулалиләрдин ляң бәглики)	100
7	җәнубий чинамә	шяв зишйән (җәнубий сулалиләрдин ляң бәглики)	59
8	ляңнамә	яв ча (сүй), яв силйән (таң)	65
9	ченнамә		36
10	вейнамә	вей шов, вей тән (шимали чи)	114
11	шималий чинамә	ли бәйяв (таң)	50
12	җунамә	линху дефен қатарлиқлар (таң)	50
14	җәнубий сулалиләр тарихи	ли йәншу (таң)	80
15	шималий сулалиләр тарихи		100
13	сүйнамә	вей җең қатарлиқлар (таң)	85
16	кона таңнамә	җаң җав, җя вей (кейинки җин)	200
17	йеңи таңнамә	‍овяң шю қатарлиқлар (шималий суң)	225
18	кона бәш дәври тарихи	шө җүҗең (шималий суң)	150
19	йеңи бәш дәври тарихи	‍овяң шю (шималий суң)	74
20	суңнамә	туғту (йүән)	496
21	лявнамә		116
22	җиннамә		135
23	йүәннамә	суң лйән (миң)	210
24	миңнамә	җаң тиңйү (чиң)	332