Jump to content

Баш бәт

ئورنى Wikipedia
хуш кәпсиз
һәрким өзи язалайдиған очуқ енсклопедийә
Һазирғичә Уйғурчә википедийәгә җәмий 9,395 мақалә топланди.

ھۆججەت:Mahmut kaxkari.jpg

талланған мақалә

ھۆججەت:Ataturk1.jpg

еңи түркийиниң иҗадчиси, һәр саһәдикигә охшашла маарип саһәсидиму түркләргә дағдам йол ечип бәргән улуғ даһи Мустафа Кәмал Aтатүрк, түркийини дүшмәнлириниң истиласидин қандақ қутулдуруп қалған болса, җаһаләт истиласидинму шундақ қутулдурғандур.

ататүрк, азадлиқ урушида ғәлибә қилғандин кейин, йепйеңи бир түрк дөлити қуруп чиқиш билән бир вақитта, бүйүк түркийә ғайисиниң ул муәссәсә түрлирини йолға қойған, һәмдә бу бүйүк ғайиниң ул тешиниңму маарип икәнликини һәмишә тәкитләп кәлгән.

ататүрк, түркийә җумһурийити қурулғанлиқини җакарлаш билән тәң, кәң көләмлик маарип сәпәрвәрлик хизмитини кәң қанат яйдурған. 1972 – йилқи тунҗи қетимлиқ нопус тәкшүрүш нәтиҗисигә көрә, түркийидә оқуш – йезишни билидиғанларниң нисбити пәқәт йүздә 10.6 пирсәнни тәшкил қилатти. ататүрк ечип бәргән парлақ йолни бойлап қолға кәлтүрүлгән аләмшумул нәтиҗиләргә нәзәр ташлиғинимизда, иптихарлиқ билән шуни көрәләймизки, түркийә нөвәттә оқу – оқутуш саһәсидә заманивилашқан вә тәрәққи тапқан һәрқандақ бир дөләтни бесип чүшсә чүшидуки, һәргизму төвән орунда турмайду.

көрсәтмәк

википедийә нурғунлиған тиллардики енсклопедийә болуп, әгәр уйғур тилиниму мәзмуни бир қәдәр мол болған тилларниң қатаридин орун алдурай десиңиз , көпчиликкә қетилип бирликтә уйғурчә википедийәниң мәзмунини кеңәйтишкә күч чиқириң.

йеңи яки кона мәзмунларни тәһрирләшни билмәкчи болсиңиз бәтни қандақ тәһрирләйду уланмисини чекиң , әгәр синап бақмақчи болсиңиз буни сандбокс чекиң , шундақла коммунیтй портални зиярәт қилсиңиз википедийәдики һәрқандақ мақалини тәһрирләшни шуанла биләләйсиз.

сиз биләмсиз?

орқун-йенсәй йезиқида 39 һәрп, бир айриш бәлгиси болуп, бу йезиқ елипбәлик йезиқ билән боғумлуқ йезиқниң арилашмисидур. орқун-йенсәй йезиқи омумән, оңдин солға қарап тоғрисиға йезилиду. лекин, йенсәй мәңгү ташлирида солдин оңға йезилған, айрим мәңгү ташларда бир қури оңдин солға, йәнә бир қури солдин оңға зәнҗирсиман улап йезилған әһвалларму учрайду. бу йезиқта төт һәрп сәккиз созуқ тавушни, 31 һәрп 18 үзүк тавушни, бәш һәрп қош һәрплик боғумларни ипадиләйду. сөзләр бир-биридин қош чекит арқилиқ айрип йезилиду....

есил мақалә

19 – әсирдила явропа алимлири тәрипидин "йипәк йоли" дәп атилишқа башлиған. һазир шундақ дәп атилиш адәткә айланған , қәдимки чағда асия билән явропа арисидики қуруқлуқ қатнаш йоли наһайити узун тарихқа игә. мана шу йол тоғрисида қәдимки чағдила җуңго тарихчилири вә юнан рома алимлири мәлумат бәргән.

симачйән (миладидин 145 – йил бурун туғулған ) "тарихи хатириләр" намлиқ әсириниң "пәрғанә һәққидә қиссә" вә сәнго (миладиниң 32 – йили туғулуп 92 – йили өлгән) "хән сулалиси йилнамиси ғәрбий район һәққидә қиссә" баблирини язғанда миладидин икки әсир бурун ғәрбий районға икки қетим келип кәткән (миладидин 130 йил бир қетим , миладидин 115 йил бурун бир қетим)мәшһур сәйяһ вә дипломат җаң чйәнниң хән сулалисиниң (миладидин 207 йил бурунқи чағдин тартип миладиниң 220 – йилиғичә һөкүм сүргән )падишаһи хән вудеға (миладидин 140 йил бурунқи чағдин миладидин 87 йил бурунқи чағқичә падишаһ болған ) ғәрбий райондики дөләтләрниң әһвали һәққидә бәргән мәлуматидин пайдиланған....


талланған рәсим


тәңритағлири узунлуқи 2500 километирға созулған болуп шәрқтә қумул вилайитидин башлинип шәрқи түркистан земинини оттуридин кесип өтидутәклимакан...


түрки тиллар енсиклопедийә ири


башқа вики түрлири

викисөзлүк
көп тиллиқ луғәт
викикитап
әркин китап вә қолланмилар
викинәқил
мақал тәмсил вә һикмәтләр
вики мәнбә
әркин күтүпхана
вики түрлири
түрләр каталоги
викихәвәр
әркин йеңилиқлар
Commons
медия амбири
Meta-Wiki
вики мәркизи