تاتاتوڭا

تاتا-تونگا ( موڭغۇلچە : Тататунга , موڭغۇل قوليازما : ᠲᠠᠲᠠᠲᠤᠩᠭ᠎ᠠ , 'Tatatungү'  ; ئۇيغۇرچە : تاتاتوڭا ; خەنچە : 塔塔统阿 ;پىنيىن : Tǎtǎ-tǒng'ā ) بىر ئالىي تىل تەتقىقاتچىسى، سىياسىئون. ئۇ 13 - ئەسىردە چىڭگىزخان تەرىپىدىن تۇتۇلغان ۋە ئۇزۇن ئۆتمەي تۇنجى موڭغۇل يېزىغىنى ئىجاد قىلىدۇ.

ئۇيغۇر يېزىقى 20-ئەسىرنىڭ بېشىدا ۋە روسىيە كىرىل تىلىنى تونۇشتۇرۇشتىن بىر قانچە يىل ئىلگىرى ، چىڭ سۇلالىسى ئاخىرلاشىپ بىر قانچە يىلىدىن كېيىن موڭغۇلىيەدە ئىشلىتىلگەن . ئۇ يەنىلا ئاساسلىقى ئىچكى موڭغۇلدا ئىشلىتىلىدۇ . ھازىرقى موڭغۇلىيەدە ، كىرىل تىلى موڭغۇل تىلىنىڭ رەسمىي قوليازمىسى بولۇپ ، ئەنئەنىۋى يېزىق كونا موڭغۇل يېزىقى دەپ ئاتىلىدۇ ( موڭغۇلچە : Хуучин монгол бичиг ). بۈگۈنكى كۈندە ، جۇڭگودىن كەلگەن 6 مىليون موڭغۇل يەنىلا ئەنئەنىۋى موڭغۇل يېزىقىنى ئوقۇيالايدۇ ، ئەمما موڭغۇلىيەدىن پەقەت 3 مىليون.

مانجۇ елипбә بۇ موڭغۇل قوليازمىدا دىن 16-ئەسىردە ئىنتايىن ئاخىرىدىن باشلاپ تاپاۋىتىگە ئىدى.