بېن شالوم بېرنانكې (ئىقتىسادچى)

بېن شالوم بېرنانكې (1953-يىلى 12-ئاينىڭ 13-كۈنى) يەھۇدىي - ئامېرىكىلىق ئىقتىسادشۇناس ، مەبلەغ سالغۇچى ۋە سىياسەتچى بولۇپ ، 2006-يىلدىن 2014-يىلغىچە فېدېراتسىيە زاپىسىدا ، فېدېراتسىيە زاپىسى رەئىسى بولغان. 2008-يىللىق پۇل-مۇئامىلە كىرزىسى مەزگىلدە پەۋقۇلادە تەدبىرلەر بىلەن ئامېرىكا ۋە دۇنيا ئىقتىسادنىڭ سىجىل بىخەتەر ھالدا، تېز سۈرەتتە كىرزىستىن قۇتۇلۇشقا رەھبەرلىك قىلغان. گەرچە ئۇنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى 2009-يىلى توشقان بولسىمۇ ، ئەمما ئۇنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى ئامېرىكا پرېزىدېنتى باراك ئوباما تەرىپىدىن يەنە 5 يىل ئۇزارتىلدى. ئۇ ئامېرىكا فېدېراتسىيە زاپاس پۇل كومىتېتىنىڭ رەئىسى بولغان مەزگىلدە ، ئامېرىكا فېدېراتسىيە زاپاس پۇل كومىتېتىنىڭ 2000-يىللىرىدىكى پۇل-مۇئامىلە كرىزىسىغا بولغان ئىنكاسىنى نازارەت قىلدى. فېدېراتسىيە زاپىسىنىڭ رەئىسى بولۇشتىن ئىلگىرى ، ئۇ پرىنسېتون ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئىشتاتلىق پىروفىسورى ئىدى. ئۇ 2002-يىلدىن 2005-يىلغىچە فېدېراتسىيە زاپىسى سىستېمىسى (FED) نىڭ مۇدىرىيەت ئەزاسى بولغان.

ئۇ 2006-يىلى 2-ئاينىڭ 1-كۈنى پرېزىدېنت جورج دابلىيۇ بۇش تەرىپىدىن ئامېرىكا فېدېراتسىيە زاپاس پۇل كومىتېتىنىڭ رەئىسلىكىگە تەيىنلەنگەن . بېرنانكې ئامېرىكا پرېزىدېنتى باراك ئوباما تەرىپىدىن كۆرسىتىلگەندىن كېيىن ، 2010-يىلى 28-يانۋار ئىككىنچى قېتىم پرېزىدېنتلىققا سايلاندى.

بېن بېرنانكې « دەۋر » ژۇرنىلى تەرىپىدىن يىللىق ئەڭ مۇنەۋۋەر شەخس بولۇپ باھالاندى. 2022-يىلى باشقا ئىككى نەپەر ئىقتىسادشۇناس بىلەن بىللە بانكا پەنىكى توغرلىق تەتقىقاتى ۋە تۆھپىسى ئۈچۈن نوبېل ئىقتىساد مۇكاپاتىغان ئېرىشكەن.

Ben Bernanke بېن بېرنانكې
بېن بېرنانكې
14. ئامېرىكا فېدېراتسىيە زاپىسى بانكىسىنىڭ باشلىقى
ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى2006-يىل 2-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 2014-يىلى 31-يانۋارغىچە
بۇرۇنقىسى	Alan Greenspan ئالان گىرىنسپەن
كېينكىسى	Janet Yellen جېنت يېلېن
پروفىل
تۇغۇلۇش	بېن شالوم بېرنانكې 1953-يىلى 12-ئاينىڭ 13-كۈنى ئاۋغۇستتا ئا ق ش، جورجىيە شىتاتى
سىياسى باغلنىشى	جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتىيىسى (2015-يىلدىن بۇرۇن) مۇستەقىل (2015-يىلدىن ھازىرغا قەدەر)
ئايالى	Anna Friedmann ئانناھ فىرىدمەن
بالا (لار)	2
تۇرار جايى	ۋاشىڭگىتون د.س.
ئالى مەكتەپ	خارۋارد ئۇنۋېرسىتىتى(باكلاۋۇر ) ماسساچۇسېتس سانائەت ئىنستىتۇتى ( دوكتۇر , ئاسپىرانت )
دىنىي	يەھۇدىي دىنى

ئائىلە ۋە بالىلىق

بېرنانكې جورجىيانىڭ ئاۋغۇستتا تۇغۇلغان ، جەنۇبىي كارولىنانىڭ دىللوندىكى شەرقىي جېفېرسون كوچىسىدا چوڭ بولغان  . ئۇنىڭ دادىسى فىلىپ دورىگەر ۋە تىياتىر دېرىكتورى بولغان. ئۇنىڭ ئانىسى ئېدنا باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسى ئىدى  . بېرنانكېنىڭ ئىككى ئىنىسى بار. ئۇنىڭ ئىنىسى سىيىت شىمالىي كارولىنا شىتاتىنىڭ شارلوتتا ئادۋوكات بولۇپ ئىشلىگەن. ئۇنىڭ سىڭلىسى شارون بوستوندىكى بېركلېي مۇزىكا ئىنستىتۇتىدا ئۇزۇن مۇددەت باشقۇرغۇچى بولغان.

بېرنانكې ئائىلىسى دىللوندىكى يەرلىك ئىبادەتخانىغا قاتنىشىدىغان ئاز ساندىكى يەھۇدىي ئائىلىلىرىنىڭ بىرى ، ئوخاۋ شالوم  . بېرنانكې كىچىك ۋاقتىدا ئىبرانىي تىلىنى ئانا بوۋىسىدىن ، كەسپىي كانتور ۋە ئىبرانىي تىلى ئوقۇتقۇچىسى خارولد فرىدماندىن ئۆگەنگەن  . بېرنانكېنىڭ دادىسى ۋە تاغىسى بېرنانكېنىڭ دادىسى بوۋىسى جوناس بېرنانكې دورىخانىغا ئىگە بولغان ۋە تىجارەت قىلغان  .

جوناس بېرنانكې 1891-يىلى 1-ئاينىڭ 23-كۈنى ئاۋىستىرىيە-ۋېنگرىيە (ھازىرقى ئۇكرائىنانىڭ بىر قىسمى ) بورىسلاۋدا تۇغۇلغان. ئۇ پولشانىڭ پرزېمىلدىن ئامېرىكىغا كۆچۈپ كەلگەن ۋە 1921-يىلى 30-ئىيۇن ئېلىس ئارىلىغا كەلگەن ، ئۇ 25 ياشلىق ئايالى پاۋلىن بىلەن بىللە كەلگەن.  پاراخوتنىڭ ھۆججىتىدە جوناسنىڭ كەسپى «خىزمەتچى» ، پاۋلىننىڭ «دوختۇر» ئىكەنلىكى كۆرسىتىلدى .

بۇ ئائىلە 1940-يىللاردا نيۇ-يوركتىن دىللونغا كۆچۈپ كەلگەن  . بېرنانكېنىڭ ئانىسى ئوغلى ئائىلە دورىخانىسىدا ئىشلەش ئۈچۈن تۇغۇلغاندا ئوقۇتقۇچىلىقنى تاشلىغان. بەزىدە بېن بېرنانكېمۇ بىللە ئىشلىگەن  .

ياشلار

بېرنانكې ئۆسمۈرلۈك ۋاقتىدا دوختۇرخانىدا قۇرۇلۇش خىزمىتى بىلەن شۇغۇللانغان ، ئۇنىۋېرسىتېتقا كىرىشتىن ئىلگىرى ئۇ رېستوران ، يول بويىدىكى جەلپ قىلىش كۈچى ، كۆڭۈل ئېچىش باغچىسى ۋە يۇرتى دىللوندا ساتقۇچى بولۇپ ئىشلىگەن  .  ئۇ داۋاملىق ئالىي مەكتەپتە ئۆزىنى قامداش ئۈچۈن خىزمەت قىلدى .

دىن

ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 60-يىللىرىدا ، بېرنانكې يەرلىك ئىبادەتخانىدا تەۋرات كىتابلىرىنى ئوراشقا ياردەم بەرگەن  . گەرچە ئۇ ئېتىقادىنى مەخپىي تۇتقان بولسىمۇ ، ئەمما نيۇ-يورك ئۇنۋېرسىتىتى ئىقتىساد فاكۇلتېتىنىڭ رەئىسى دوستى مارك ھېرتلېر «(بېرنانكې) نىڭ كىملىكى بىلەن نۇرغۇن مۇناسىۋىتى بار» دەيدۇ.