ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر

ئورنى Wikipedia
ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر

Ablikim Baqi Iltebir

شەخسىي ئۇچۇرلىرى
تۇغۇلغان 1951-يىلى 2-ئۆكتەبىر

ئۈرۈمچى شەھىرى

ۋاپات بولغان 2019-يىلى 8-ئاۋغۇست

ۋاشىنگتون

مىللىتى ئۇيغۇر
دۆلەت تەۋەلىكى ئامېرىكا
كەسپى يازغۇچى، ژۇرنالىست، ئىنقىلاپچى
رەپىقىسى دىلبەر ئىلتەبىر
پەرزەنتلىرى ئەلپىدا ئىلتەبىر

ئەلنىگار ئىلتەبىر

ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر (ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى: Ablikim Baqi Iltebir) بولسا 1951-يىلى 2-ئۆكتەبىر شەرقىي تۈركىستان نىڭ ئۈرۈمچى شەھىرى دە تۇغۇلغان. تونۇلغان ژۇرنالىست ۋە ئەدىب ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر 2000-يىلدىن باشلاپ ئەركىن ئاسىيا رادىيوسىدا تەھرىر بولۇپ ئىشلەپ، 2017-يىلى 8-ئايدا پېنسىيەگە چىققان ئىدى. ئۇ كېسەللىك سەۋەبى بىلەن بۈگۈن، يەنى 2019-يىل 8-ئاۋغۇست كۈنى ئامېرىكا پايتەختى ۋاشىنگتوندا داۋالاش ئۈنۈم بەرمەي ئالەمدىن ئۆتتى.[1]

ھاياتى[تەھرىرلەش]

  • ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر 1951-يىلى 10-ئاينىڭ 2-كۈنى ئۈرۈمچى شەھىرىدە تۇغۇلغان. ئۇ «مەدەنىيەت زور ئىنقىلابى» نىڭ ئاپەتلىك يىللىرىدا، يەنى 1973-يىلدىن 1975-يىلغا قەدەر «قايتا تەربىيە» نامىدا ئىلى ۋىلايىتىنىڭ توققۇزتارا ناھىيەسى گۆرجىلغا يېزىسىغا تۆۋەنگە چۈشۈرۈلگەن.
  • 1975-يىلى 9-ئايدىن 1977-يىلى 7-ئايغىچە ئۈرۈمچى مائارىپ ئىنستىتۇتىدا ئوقۇغان، كېيىنكى مەزگىللەردە يەنە رادىيو-تېلېۋىزىيە ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئەدەبىيات فاكۇلتېتىدا ئوقۇغان. ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر ئەپەندى 1992-يىلى ئۇيغۇر دىيارىدىن ئايرىلغانغا قەدەر ئۈرۈمچى تەجرىبە ئوتتۇرا مەكتىپىنىڭ ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى، «ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتى» نىڭ مۇئاۋىن باش مۇھەررىرى، «تەڭرىتاغ» ژۇرنىلىنىڭ باش مۇھەررىرى، ئۈرۈمچى شەھەرلىك ئەدەبىيات-سەنئەتچىلەر بىرلەشمىسىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى قاتارلىق خىزمەتلەردە بولغان.
  • ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر ئەپەندىنىڭ مۇھاجىرەتتىكى ھاياتى 1992-يىلى 8-ئايدا ئائىلىسى بىلەن بىللە قازاقىستانغا تۇغقان يوقلاشقا چىقىپ، كېيىن تۈركىيەگە كېلىپ ئولتۇراقلىشىپ قېلىشتىن باشلانغان. ئۇ 1992-يىلدىن 2000-يىلى 2-ئايغىچە ئىستانبۇلدىكى شەرقىي تۈركىستان ۋەقپىنىڭ مەدەنىيەت تەتقىقات مەركىزىدە تەتقىقاتچى بولۇپ خىزمەت قىلغان. بۇ جەرياندا «شەرقىي تۈركىستان ئاۋازى» ژۇرنىلىنىڭ مەسئۇل مۇھەررىرى بولۇپ ئىشلىگەن.
  • 2000-يىلى 2-ئايدىن 2017-يىلى 8-ئايغا قەدەر ئەركىن ئاسىيا رادىيوسىنىڭ ئۇيغۇر بۆلۈمىدە تەھرىر بولۇپ ئىشلىگەن.

ئائىلىسى[تەھرىرلەش]

ئابلىكىم باقى ئىلتەبىر 1979-يىلى دىلبەر ئىبراھىم خانىم بىلەن توي قىلغان بولۇپ، ئىككى پەرزەنتى بار. ئۇلار بولسا ئەلپىدا ئىلتەبىر ۋە ئەلنىگار ئىلتەبىر دۇر.

باشقىلار[تەھرىرلەش]

مەنبەلەر[تەھرىرلەش]

سىرتقى ئۇلانمىلار[تەھرىرلەش]

دۇنيادىكى ئۇيغۇرلار
قىتئە ئۇيغۇرلار
ئاسىيا: تۈركىيەلىك ئۇيغۇرلار | قازاقىستانلىق ئۇيغۇرلار | قىرغىزىستانلىق ئۇيغۇرلار | روسىيەلىك ئۇيغۇرلار|ياپونىيەلىك ئۇيغۇرلار| پاكىستانلىق ئۇيغۇرلار|

سەئۇدى ئەرەبىستانلىق ئۇيغۇرلار|تايلاندتىكى ئۇيغۇرلار| مالايسىيادىكى ئۇيغۇرلار

ياۋروپا: گېرمانىيەلىك ئۇيغۇرلار | گوللاندىيەلىك ئۇيغۇرلار| ئەنگىلىيەلىك ئۇيغۇرلار| فرانسىيەلىك ئۇيغۇرلار| بېلگىيەلىك ئۇيغۇرلار| نورۋېگىيەلىك ئۇيغۇرلار| شۋېتسىيەلىك ئۇيغۇرلار|

فىنلاندىيەلىك ئۇيغۇرلار| شۋېتسارىيەلىك ئۇيغۇرلار| ئاۋسترىيەلىك ئۇيغۇرلار

شىمالىي ئامېرىكا: ئامېرىكىلىق ئۇيغۇرلار | كانادالىق ئۇيغۇرلار
ئوكيانىيە: ئاۋسترالىيەلىك ئۇيغۇرلار | يېڭى زېللاندىيەلىك ئۇيغۇرلار
باشقىلار: ئۇيغۇر دوكتۇرلىرى