مۇھەددىس

مۇھەددىس (ئەرەبچە: محدث) ھەدىس ئىلمى بىلەن شوغۇللانغۇچى كىشىلەرگە بېرىلگەن ئىسلامى بىر ئۇنۋاندۇر. مۇھەددىسلەر ھەدىسلەرنى توپلاغان ۋە ئۇلارنى كېرەكلىك ئۆلچەملەرگە كۆرە تۈرلەرگە بۆلگۈچى كىشىلەردۇر. شۇنىڭ بىلەن بىرگە ڧەقىھلەر ھەدىسنىڭ مەنىسى، مەزمۇنى بىلەن ۋە ھەدىسلەردىن چىقارىلغۇسى باشقا مەنالار كەبى تېمىلار بىلەن مۇناسىبەتلىكتۇر. بۇ مەنادا شەرىئەت ۋە ئىبادەتلەر بىلەن مۇناسىۋەتلىك دىنى قائىدەلەرنى ڧەقىھلەر قويىدۇ.

كۇتۇبى سىتتە مۇھەددىسلەرى

• مۇھەممەد ئەل بۇخارى، ئىسلام دۇنياسىنىڭ ئەڭ بۈيۈك مۇھەددىسىدۇر.
• مۇسلىم بىن ھەججاج، ئىسلام تارىخىنىڭ ئەڭ بۈيۈك مۇھەددىسلىرىدىن بىرىدۇر. ئەڭ تونۇلغان ئەسەرى سەھىھ مۇسلىم ئېرۇر.
• ھاكىم ئەننىشابۇرى، بولۇپمۇ "ئىمام مۇھەددىد" ياكى "خۇراسانلىق مۇھەددىد" دەپ تونۇلغان ئىسلام دىنىنىڭ ئەڭ بۈيۈك سۇننى (ئەھلى سۇننە ۋەلجامائە) ئالىمى.
• ئەبۇ داۋۇد، كۇتۇبى سىتتەنىڭ ئۈچىنچىسى ۋە مەشھۇر تۆرت سۇنەن كىتابىنىڭ بىرىنچىسىنىڭ يازغۇچىسىدۇر.
• ئىمام نەسائى، ھەدىس ئىماملارىنىڭ ئەڭ بۈيۈكلەرىدىن بىرى ۋە كۇتۇبى سىتتەنىڭ تۆرتىنچىسى سانالغان سۇنەنى نەسائىنىڭ يازغۇچىسىدۇر.
• ئىمام تىرمىزى، سۇنەنى تىرمىزىنىڭ مۇئەللىڧى.
• ئىبنى ماجە
• ئىمام مالىك، "ئەھلى سۇننە ۋەلجامائە"نىڭ تۆرت بۈيۈك مەزھەبىدىن بىرى بولمىش "مالىكىي" مەزھەبىنىڭ قۇرغۇچىسىدۇر.