ئۇيغۇر تىلىدىكى مۇقەددەس كىتاب تەرجىمىلىرى
كونا ئۇيغۇرچىدە ئەڭ قەدىمكى خىرىستىيان تېكىستلىرى تۇرپان بوستانلىقىدا بايقالغان قوليازما پارچىلىرىدىن بىلىنىدۇ. [1] كونا ئۇيغۇرچىدە تەخمىنەن ئەللىك پارچە يېزىلغان. [2] يېڭى ئەھدە (ئىنگىل) ۋە زەبۇرنىڭ دەسلەپكى ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى 14-ئەسىردە 1307-يىلى خانبالىكنىڭ رىم كاتولىك باش پوپىغا ئايلانغان موڭغۇللارنىڭ پاپا ئەلچىسى گىئوۋاننى دا مونتېكورۋىنو تەرىپىدىن قىلىنغان بولۇشى مۇمكىن. [3] [4]
ئۇيغۇر تىلىغا تەرجىمە قىلىنغان تۇنجى زامانىۋى تەرجىمە - ئۇ نەۋرە تۇغقان بولۇپ ، كونا ئۇيغۇرنىڭ ئەۋلادى ئەمەس - 19- ئەسىرنىڭ ئاخىرىدا ، شىۋىتسىيە مىسسىيونېرلار جەمئىيىتى بىلەن ھەمكارلاشقان تۈرك جوھاننىس ئاۋېتارانيان يېڭى ئەھدىنى ئۇيغۇرغا تەرجىمە قىلغان. بۇ ئىنجىل 1898-يىلى ئەنگىلىيە ۋە چەتئەل ئىنجىل جەمئىيىتى تەرىپىدىن لېيپزىگدا نەشر قىلىنغان. Avetaranian پۈتكۈل يېڭى ئەھدىنى تەرجىمە قىلغان ، ئەمما ئەنگىلىيە ۋە چەتئەل ئىنجىل جەمئىيىتىنىڭ بىراقلا بېسىپ چىقىرىشىغا ئېرىشەلمىگەن. ئۇ ۋاقىتلىق بولىدۇ دەپ ئويلاپ شىنجاڭدىن ئايرىلدى ، ئەمما قايتىپ كەلمىدى. Avetaranian ئۆزىنىڭ ئىنجىللىرىغا تۈزىتىش كىرگۈزدى ، 1911-يىلى ، ئۇلار ھەرىكەتلەر بىلەن بىرلىكتە گېرمانىيە شەرق بۇرچى تەرىپىدىن بۇلغارىيەنىڭ پلوۋدىۋ شەھىرىدە نەشر قىلىندى. گۇستاف راكېتېت شىۋىتسىيە مىسسىيونېرلار جەمئىيىتى بىلەنمۇ بۇلغارىيەنىڭ پلوۋدىۋغا كېلىپ ، ئاۋېتارانيان بىلەن بىرلىكتە يېڭى ئەھدە تەرجىمىسىنى قايتا قاراپ چىقتى. بۇ تۈزىتىش 1914-يىلى ئەنگىلىيە ۋە چەتئەل ئىنجىل جەمئىيىتى تەرىپىدىن نەشىر قىلىنغان.
«كونا ئەھدە»[(تەۋرات ۋە زەبۇر] دىن تاللانغانلار ، ئاۋاتاريان تەرجىمىسى 1907-يىلى بۇلغارىيەدە نەشر قىلىنغان. گەرچە بۇ بىر كىچىك كىتابچە ، ئۇنىڭ قانچىلىك تەرجىمە قىلغانلىقى ئېنىق ئەمەس.
1917-يىلى يارىتىلىش كىتابى ، 1921-يىلى ئايۇپ كىتابى ۋە 1923-يىلى زەبۇر كىتابى شىۋىتسىيە مىسسىيونېرلار جەمئىيىتىنىڭ باشقا ئەزالىرى ، بولۇپمۇ ئوسكار ئاندېرسون تەرىپىدىن تەرجىمە قىلىنغان. ئەنگىلىيە ۋە چەتئەل ئىنجىل جەمئىيىتى يەنە 1939-يىلى قاھىرەدىكى لارس ئېرىك خوگبېرگ ۋە گ.ساۋېرۋېيننىڭ يېڭى ئەھدىگە تۈزىتىش كىرگۈزگەن.
ئۇرۇمچىدىكى جۇڭگو ئىچكى قۇرۇقلۇق ئۆمىكىدىكى جورج خانتېر ماركنى تەرجىمە قىلغان ، 1920-يىلى ئەنگىلىيە ۋە چەتئەل ئىنجىل جەمئىيىتىنىڭ شاڭخەي تارمىقى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان ۋە 1922-يىلى ئۇلار تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان «ئەلچىلەر». 1 سامۇئىل (سىناق نۇسخىسى) 1917-يىلى ئۇرۇمچىدا نەشر قىلىنغان.
شىۋىتسىيەلىكلەر شىنجاڭدىن سۈرگۈن قىلىنغاندىن كېيىن ، گۇستاف ئەھلبېرت ، ئوسكار ھېرمانسون ، دوكتور نۇر لۇك (ئۇيغۇر) ، مولۋى مۇنشى ۋە مولۋى فازىل ھىندىستاندىكى ئۇيغۇر ئىنجىلنىڭ تەرجىمىسىنى تاماملىدى. بۇ ۋە يېڭى ئەھدىنىڭ تۈزىتىلگەن نۇسخىسى ئەنگىلىيە ۋە چەتئەل ئىنجىل جەمئىيىتى تەرىپىدىن 1950-يىلى قاھىرەدە نەشر قىلىنغان. [5]
1930-50-يىللاردىكى ئۇيغۇر ئەرەب ئېلىپبەسىنىڭ ئىسلاھ قىلىنىشى شىۋىتسىيە مىسسىيونېرلىرى قىلغان تەرجىمىلەرنى كونىراپ كەتلەشكەن. يېڭى ئىنجىل تەرجىمىسى بارلىققا كېلىشى كېرەك ئىدى.
ئۇيغۇرچە ئىنجىل جەمئىيىتى يېڭى ئەھدە ۋە كونا ئەھدىنىڭ بۆلەكلىرىنى زامانىۋى ئۇيغۇرلارغا ئېلان قىلدى. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى يەنە بىر تەرجىمە «Mukaddes Kalam» تەرجىمىسى. DunyaningNuri يەنە 2013-يىلى قاھىرە ئىنجىلنىڭ تۈزىتىلگەن ۋە زامانىۋى ئۇيغۇرلارغا يېڭىلانغان نۇسخىسىنى ئىشلەپچىقارغان.
2014-يىلى مۇقەددەس كىتاب. مەدھىيە تەرجىمىسى ياپونىيەنىڭ ئېبىنا شەھىرىدە بېسىلدى.
2024-يىلى 9-ئاينىڭ 8-كۈنى، ئالماتا قازاقىستاندا يەھۋا گۇۋاھچىلىرى مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر، دېگەن ئىنگىلنىڭ بىىرىنچى كىتابىنى ئېلان قىلغانىدى. ئالاھىدە چوڭ يىغىلىشتا ئۇيغۇرچە كىرىل يېزىقى ۋە ئۇيغۇرچە ئەرەب يېزىقى بىرلا ۋاقىتتا چىقىلغان. چوڭ يىغىلىشتا ئۇيغۇر تىلىدا 483 كىشى قاتناشقان.[6]
تەرجىمىلەر مىساللىرى
[تەھرىرلەش]| تەرجىمە | يوھاننا 17: 3 |
|---|---|
| يەھۋا گۇۋاھچىلىرى.[7]
مۇقەددەس كىتاب يەڭى دۇنيا تەرجىمىسى[8] |
مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئېرىشىش ئۈچۈن، سەن يېگانە ھەق خۇدانى ۋە سەن ئەۋەتكەن ئەيسا مەسىھنى تونۇشى كېرەك. |
پايدىلانما
[تەھرىرلەش]- ↑ The American Asian Review -1987 Volume 5 p.17 "As an example of Nestorian Uyghur writing I will give a translation of a Uyghur fragment of the Bible. It consists of two pages in the Old Uyghur script, found in Bulayiq by the Second Prussian Turfan Expedition in 1905 and published by F.W. K. ..."
- ↑ Dickens, M., 2009, “Multilingual Christian manuscripts from Turfan”, Journal of the Canadian Society for Syriac Studies 9, 22-42.
- ↑ Witek, John. “Christianity in China: Universal Teaching from the West.” In China and Christianity: Burdened Past, Hopeful Future, ed. Stephen Uhalley, Jr. and Xiaoxin Wu, 2001, p. 16.
- ↑ Sutin, Lawrence. All is change: the two-thousand-year journey of buddhism to the west, 2006, pp. 56-7.
- ↑ Book of a Thousand Tongues
- ↑ https://www.jw.org/en/news/region/global/Seven-Bibles-Released-Worldwide-in-September-2024/
- ↑ https://www.jw.org/ug-x-uga/
- ↑ https://www.jw.org/ug-x-uga/%D9%83%DB%87%E2%80%8C%D8%AA%DB%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7/%D9%85%DB%87%E2%80%8C%D9%82%DB%95%E2%80%8C%D8%AF%D8%AF%DB%95%E2%80%8C%D8%B3-%D9%83%D9%89%D8%AA%D8%A7%D8%A8/nwt/%D9%83%D9%89%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1/
مەنبەلەر
[تەھرىرلەش]
|
بۇ ماددا بىر دەسلەپكى نۇسخىدۇر، بۇ ماددىنى كېڭەيتىش ياكى ئالاھىدە دەسلەپكى نۇسخا قېلىپلىردىن بىرنى قويۇپ ۋىكىپېدىيەگە توھپە قوشالايسىز. |