كرىل ئۇيغۇر يېزىقى
(قايتا نىشان بەلگىلەش ئورنى ئۇيغۇر كرىل يېزىقى)
كرىل ئۇيغۇر يېزىقى (Кирил Уйғур Йезиқи) ياكى سلاۋىيان ئۇيغۇر يېزىقى، كرىل ئەلىفبەسى ئاساسىدا ئىخترا قىلىنغان ئۇيغۇر يېزىقى. ئاساسلىقى سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى ئەللىرىدە ياشىغۇچى ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن قوللىنىلىدۇ.[1] تەخمىنەن بىر مىلىيون قەدەر كىشى بۇ يېزىقنى قوللىنىدۇ.
ئەرەپ ھەرىپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر كونا يېزىقىدىكى 32 ھەرپتىن باشقا ы ё ц э ю я قاتارلىق رۇس ئېلىپبەسىگە خاس ھەرپلەر بولۇپ، باسما نۇسخا ۋە قوليازما نۇسخىلار پەرقلىقتۇر.
ئېلىپبە جەدۋىلى
[تەھرىرلەش]| چوڭ ھەرپ | А | Б | В | Г | Ғ | Д | Е | Ә | Ж | Җ | З | И | Й | К | Қ | Л | М | Н | Ң | О | Ө | П | Р | С | Т | У | Ү | Ф | Х | Һ | Ч | Ш | Ю | Я |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| كىچىك ھەرپ | a | б | в | г | ғ | д | е | ə | ж | җ | з | и | й | к | қ | л | м | н | ң | о | ө | п | р | с | т | у | ү | ф | х | Һ | ч | ш | ю | я |
| IPA | ɑ,a | b | w,v | g | ʁ,ɣ | d | e | ɛ,æ | ʒ | dʒ | z | i,ɨ | j | k | q | l | m | n | ŋ | o,ɔ | ø | p | r,ɾ | s | t | u,ʊ | y,ʏ | f,ɸ | χ,x | h,ɦ | tʃ | ʃ | ju | ja |
كرىل ئۇيغۇر يېزىقى
[تەھرىرلەش]Һәммә адәм затидинла әркин, иззәт-һөрмәт вә һоқуқта баббаравәр болуп туғулған. Улар әқилғә вә виджданға игә һәмдә бир-биригә қериндашлиқ мунасивитигә хаш рох билән му’амилә қилиши керәк.
مەنبەلەر
[تەھرىرلەش]- ↑ Duval, Jean Rahman; Janbaz, Waris Abdukerim, An Introduction to Latin-Script Uyghur (PDF), Salt Lake City: University of Utah: 2, 2006
|
بۇ ماددا بىر دەسلەپكى نۇسخىدۇر، بۇ ماددىنى كېڭەيتىش ياكى ئالاھىدە دەسلەپكى نۇسخا قېلىپلىردىن بىرنى قويۇپ ۋىكىپېدىيەگە توھپە قوشالايسىز. |
| ئۇيغۇر ئېلىپبەسى | ||
|---|---|---|
| ئۇيغۇر كونا يېزىقى | ئا · ئە · ب · پ · ت · ج ·چ · خ · د · ر · ز · ژ · س · ش · غ · ف · ق · ك · گ · ڭ · ل · م · ن · ھ · ئو · ئۇ · ئۆ · ئۈ · ۋ · ئې · ئى · ي؛ سوزۇق تاۋۇشلار · ئۈزۈك تاۋۇشلار |  |
| ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى | A · B · CH · D · E · Ë ·F · G · GH · H · I · J · K · L · M · N · NG · O · Ö · P · Q · R · S · SH · T · U · Ü · W · X · Y · Z · ZH | |
| ئۇيغۇر كرىل يېزىقى | А · Б · В · Г · Ғ · Д ·Е · Ё · Ж · З · И · Й · К · Қ · Л · М · Н · Ң · О · Ө · П · Р · С · Т · У · Ү · Ф · Х · Һ · Ч · Ш · Ы · Э · Ю · Я | |
| ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى | A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z · Ƣ ·Ⱨ ·Ⱪ ·Ə ·Ɵ ·Ü ·Ⱬ ·NG ·ZH ·CH ·SH | |
| چاغاتاي ئۇيغۇر يېزىقى | ا · ﺀ · ب · پ · ت · ث · ج ·چ ·ح · خ · د ·ذ · ر · ز · ژ · س · ش · ص · ض · ط · ظ · ع · غ · ف · ق · ك · گ · نك · ل · م · ن · و · ە · لا · ى | |
| ئىستىمالدىن قالغانلار | تۈرك-رۇنىك يېزىقى · قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى · خاقانىيە ئۇيغۇر يېزىقى | |
| ئۇيغۇر تىلىنىڭ شىۋىلىرى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ فونولگىيسى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ گرامماتىكىسى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ ھەرپلىرى | ||