كرىل ئۇيغۇر يېزىقى
كرىل ئۇيغۇر يېزىقى (Кирил Уйғур Йезиқи) ياكى سلاۋىيان ئۇيغۇر يېزىقى، كرىل ئەلىفبەسى ئاساسىدا ئىخترا قىلىنغان ئۇيغۇر يېزىقى. ئاساسلىقى سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى ئەللىرىدە ياشىغۇچى ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن قوللىنىلىدۇ.[1] تەخمىنەن بىر مىلىيون قەدەر كىشى بۇ يېزىقنى قوللىنىدۇ.
ئەرەپ ھەرىپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر كونا يېزىقىدىكى 32 ھەرپتىن باشقا ы ё ц э ю я قاتارلىق رۇس ئېلىپبەسىگە خاس ھەرپلەر بولۇپ، باسما نۇسخا ۋە قوليازما نۇسخىلار پەرقلىقتۇر.
ئېلىپبە جەدۋىلى
[تەھرىرلەش]| چوڭ ھەرپ | А | Б | В | Г | Ғ | Д | Е | Ә | Ж | Җ | З | И | Й | К | Қ | Л | М | Н | Ң | О | Ө | П | Р | С | Т | У | Ү | Ф | Х | Һ | Ч | Ш | Ю | Я |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| كىچىك ھەرپ | a | б | в | г | ғ | д | е | ə | ж | җ | з | и | й | к | қ | л | м | н | ң | о | ө | п | р | с | т | у | ү | ф | х | Һ | ч | ш | ю | я |
| IPA | ɑ,a | b | w,v | g | ʁ,ɣ | d | e | ɛ,æ | ʒ | dʒ | z | i,ɨ | j | k | q | l | m | n | ŋ | o,ɔ | ø | p | r,ɾ | s | t | u,ʊ | y,ʏ | f,ɸ | χ,x | h,ɦ | tʃ | ʃ | ju | ja |
كرىل ئۇيغۇر يېزىقى
[تەھرىرلەش]Һәммә адәм затидинла әркин, иззәт-һөрмәт вә һоқуқта баббаравәр болуп туғулған. Улар әқилғә вә виджданға игә һәмдә бир-биригә қериндашлиқ мунасивитигә хаш рох билән му’амилә қилиши керәк.
مەنبە
[تەھرىرلەش]- ↑ Duval, Jean Rahman; Janbaz, Waris Abdukerim, An Introduction to Latin-Script Uyghur (PDF), Salt Lake City: University of Utah: 2, 2006
| ئۇيغۇر ئېلىپبەسى | ||
|---|---|---|
| ئۇيغۇر كونا يېزىقى | ئا · ئە · ب · پ · ت · ج ·چ · خ · د · ر · ز · ژ · س · ش · غ · ف · ق · ك · گ · ڭ · ل · م · ن · ھ · ئو · ئۇ · ئۆ · ئۈ · ۋ · ئې · ئى · ي؛ سوزۇق تاۋۇشلار · ئۈزۈك تاۋۇشلار |  |
| ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى | A · B · CH · D · E · Ë ·F · G · GH · H · I · J · K · L · M · N · NG · O · Ö · P · Q · R · S · SH · T · U · Ü · W · X · Y · Z · ZH | |
| ئۇيغۇر كرىل يېزىقى | А · Б · В · Г · Ғ · Д ·Е · Ё · Ж · З · И · Й · К · Қ · Л · М · Н · Ң · О · Ө · П · Р · С · Т · У · Ү · Ф · Х · Һ · Ч · Ш · Ы · Э · Ю · Я | |
| ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى | A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z · Ƣ ·Ⱨ ·Ⱪ ·Ə ·Ɵ ·Ü ·Ⱬ ·NG ·ZH ·CH ·SH | |
| چاغاتاي ئۇيغۇر يېزىقى | ا · ﺀ · ب · پ · ت · ث · ج ·چ ·ح · خ · د ·ذ · ر · ز · ژ · س · ش · ص · ض · ط · ظ · ع · غ · ف · ق · ك · گ · نك · ل · م · ن · و · ە · لا · ى | |
| ئىستىمالدىن قالغانلار | تۈرك-رۇنىك يېزىقى · قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى · خاقانىيە ئۇيغۇر يېزىقى | |
| ئۇيغۇر تىلىنىڭ شىۋىلىرى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ فونولگىيسى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ گرامماتىكىسى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ ھەرپلىرى | ||