ئا

ئا (ɑ،a) ھەرىپى ئۇيغۇر ئېلىپبەسىنىڭ بىرىنچى ھەرپى ۋە سەككىز سوزۇق تاۋۇشنىڭ بىرىدۇر.

رەت جەھەتتە بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان شەيئىنى بىلدۈرىدۇ. م: ئا سىنىپ، "ئاۋۇ 1- يىللىق ئا سىنىپقا كىرىڭ".

• يۈك. پىئېللارنىڭ ئاخىرىغا قوشۇلۇپ تەكىتلەشنى بىلدۈرىدۇ:

چاققانراق ماڭغىن+ا؛ كېلىمەن دەمسىز+ا!

• تۇرغۇن سۆزلەردىن پىئېل ياسايدىغان قوشۇمچە: ياش+ا=ياشا؛ ئوين+ا=ئوينا؛
• بەزى ئىسىملارغا قوشۇلۇپ قاراتمىلىق مەنىسى ئىپادىلەيدۇ.

ئوقۇلىشى

ئا ھەرىپىنىڭ ئەرەب ئەلىفبەسى «آ» ھەرىپىگە يېقىن بولۇپ، خەلقئارالىق ترانسكرېپسىيە بويىچە (\a\،\ɑ\) م: ئادەم (Adem)، ئاتا (Ata)؛

تۈرلىنىشى

ئا ھەرىپى ھەم لەۋلەشمىگەن ھەم تىل ئارقا سوزۇق تاۋۇشتۇر.

يېزىلىشى

ئاۋۋال ئوڭدىن سولغا ئاساسىي گەۋدە (ىا) سوڭرە يوقرىدىن تۆۋەنگە ھەمزە (ء) يېزىلىدۇ. پەقەت ئوتتۇرا ئا (ا) يوقرىدىن تۈۋەنگە تۈز يېزىلىدۇ.

ئا ھەرپىنىڭ تۆرت خىل يېزىلىشى بار

باشتا	ئوتتۇرا\ئاخىرىدا	ئاخىرىدا	ئاخىرىدا ئايرىم
ئا	ا	ﺎ	ﯫ

باشقا ئەلىفبەلەردە:

لاتىن: A,a

رۇس: A,a