ئورخۇن-يېنسەي يېزىقى
Appearance
(قايتا نىشان بەلگىلەش ئورنى تۈرك-رۇنىك يېزىقى)




ئورقۇن-يېنسەي يېزىقىدا يېزىلغان مەدەنىي يادىكارلىقلار ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ تارىخىنى، سىياسىي، ئىقتىسادىي ئەھۋالىنى، ئىتنوگرافىيىسىنى، تىل-يېزىقى، ئەدەبىيات-سەنئىتى ۋە مەدەنىيەت تارىخىنى تەتقىق قىلىشتا ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.

ئورقۇن-يېنسەي يېزىقىدا يېزىلغان يادىكارلىقلارنىڭ ئاساسلىقى خاقانلار، قەبىلە باشلىقلىرى، لەشكەر باشلىقلىرىنىڭ قەھرىمانلىق ھاياتى، باتۇرلۇقى، تەسۋىرلەنگەن مەدھىيىلەر ۋە ئۇلار ئۆلگەندىن كېيىن ھاياتلىقىدىكى تۆھبىلىرى خاتىرىلەنگەن مەڭگۈ تاشلار بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئاساسلىقى تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت.
- 1. چورىن مەڭگۈ تېشى
- 2. تۇنيۇقۇق مەڭگۈ تېشى
- 3. كۆل تېگىن مەڭگۈ تېشى
- 4. بىلگە قاغان مەڭگۈ تېشى
- 5. كۇلچۇر مەڭگۈ تېشى
- 6. مويۇنچۇر مەڭگۈ تېشى
- 7. توققۇز ئوغۇز قاغانى مەڭگۈ تېشى
- 8- سۇجى مەڭگۈ تېشى
- 9. تېرخىن مەڭگۈ تېشى
- 10. تەس مەڭگۈ تېشى ۋە باشقىلار
ئورقۇن-يېنسەي ئۇيغۇر يېزىقىنىڭ ئېلىپبەسى
[تەھرىرلەش]
— خەت T²NGR²I —
ھەرپ تەرجىمىسى /teŋri/ — تاۋۇش قىممىتى بويىچە IPA ئېلىپبەسى بويىچە تەرجىمىسى teñri — ئۇيغۇرچە تەڭرى
قاراڭ
[تەھرىرلەش]- ئورقۇن-يېنسەي يېزىقى
- Orkhon Inscriptions complete text {{|url=https://web.archive.org/web/20120411140854/http://gokturkanitlari.appspot.com/ |date=2012-04-11 }}
مەنبەلەر
[تەھرىرلەش]
مەنبەلەر
[تەھرىرلەش]ئۇيغۇر ئېلىپبەسى | ||
---|---|---|
ئۇيغۇر كونا يېزىقى | ئا · ئە · ب · پ · ت · ج ·چ · خ · د · ر · ز · ژ · س · ش · غ · ف · ق · ك · گ · ڭ · ل · م · ن · ھ · ئو · ئۇ · ئۆ · ئۈ · ۋ · ئې · ئى · ي؛ سوزۇق تاۋۇشلار · ئۈزۈك تاۋۇشلار | ![]() |
ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى | A · B · CH · D · E · Ë ·F · G · GH · H · I · J · K · L · M · N · NG · O · Ö · P · Q · R · S · SH · T · U · Ü · W · X · Y · Z · ZH | |
ئۇيغۇر كرىل يېزىقى | А · Б · В · Г · Ғ · Д ·Е · Ё · Ж · З · И · Й · К · Қ · Л · М · Н · Ң · О · Ө · П · Р · С · Т · У · Ү · Ф · Х · Һ · Ч · Ш · Ы · Э · Ю · Я | |
ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى | A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z · Ƣ ·Ⱨ ·Ⱪ ·Ə ·Ɵ ·Ü ·Ⱬ ·NG ·ZH ·CH ·SH | |
چاغاتاي ئۇيغۇر يېزىقى | ا · ﺀ · ب · پ · ت · ث · ج ·چ ·ح · خ · د ·ذ · ر · ز · ژ · س · ش · ص · ض · ط · ظ · ع · غ · ف · ق · ك · گ · نك · ل · م · ن · و · ە · لا · ى | |
ئىستىمالدىن قالغانلار | تۈرك-رۇنىك يېزىقى · قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى · خاقانىيە ئۇيغۇر يېزىقى | |
ئۇيغۇر تىلىنىڭ شىۋىلىرى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ فونولگىيسى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ گرامماتىكىسى - ئۇيغۇر تىلىنىڭ ھەرپلىرى |