ئۈزۈك تاۋۇش

ئۇيغۇر تىلىدا جەمئىي 32 تاۋۇش، 32 ھەرپ بار. ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

ئا	ئە	ب	پ	ت	ج	چ	خ	د	ر	ز	ژ	س	ش	غ	ف	ق	ك	گ	ڭ	ل	م	ن	ھ	ئو	ئۇ	ئۆ	ئۈ	ۋ	ئې	ئى	ي

تىلىمىزدىكى بۇ 32 تاۋۇش ئۆپكىدىن چىققان ھاۋا ئېقىمىنىڭ تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ توسالغۇسىغا ئۇچراش ياكى ئۇچرىماسلىقىغا قاراپ، سوزۇق تاۋۇشلار ۋە ئۈزۈك تاۋۇشلار دەپ ئىككى چوڭ تۈرگە بۆلۈنىدۇ:

ئۈزۈك تاۋۇشلار:

ئۆپكىدىن چىققان ھاۋا ئېقىمى تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ توسالغۇسىغا ئۇچراش ئارقىلىق ئۈزۈپ ئېيتىلىدىغان تاۋۇشلار ئۈزۈك تاۋۇشلار دەپ ئاتىلىدۇ.

ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلىدا جەمئىي 24 ئۈزۈك تاۋۇش بار. ئۇلار:

ب	پ	ت	ج	چ	خ	د	ر	ز	ژ	س	ش	غ	ف	ق	ك	گ	ڭ	ل	م	ن	ھ	ۋ	ي

ئۈزۈك تاۋۇشلار تاۋۇش چىقىرىش ئورنى، تاۋۇش چىقىرىش ئۇسۇلى ۋە تاۋۇش پەردىسىنىڭ تىترەش-تىترىمەسلىكى جەھەتتىن تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە تۈرگە بۆلۈنىدۇ:

تاۋۇش پەردىسىنىڭ تىترەش-تىترىمەسلىكى جەھەتتىن بۆلۈنۈشى		تاۋۇش چىقىرىش ئورنى جەھەتتىن بۆلۈنۈشى:		تاۋۇش چىقىرىش ئۇسۇلى جەھەتتىن بۆلۈنۈشى:
جاراڭلىق ئۈزۈك تاۋۇشلار	ب، ج، د، ر، ز، ژ، غ، گ، ڭ، ل، م، ن، ۋ، ي، ھ	قوش كالپۇك تاۋۇشلىرى	ب، پ، م	پارتلىغۇچى تاۋۇشلار	ب، پ، د، ت، گ، ك، ق
جاراڭسىز ئۈزۈك تاۋۇشلار	پ، ت، چ، خ، س، ش، ف، ق، ك	چىش كالپۇك تاۋۇشلىرى	ف، ۋ	پارتلىغۇچى – سىيرىلاڭغۇ تاۋۇشلار	ج، چ
		تىل ئۇچى ئالدى چىش تۈۋى تاۋۇشلىرى	ت، د، ن، ر، ل	سىيرىلاڭغۇ تاۋۇشلار	ف، ۋ، س، ز، ژ، ي، غ، خ، ش، ھ
		تىل ئۇچى ئالدى چىش تاۋۇشلىرى	س، ز	دىماق تاۋۇشلىرى	م، ن، ڭ
		تىل ئۈستى ئالدى قاتتىق تاڭلاي تاۋۇشلىرى	ج، چ، ش، ز	قوۋۇز تاۋۇشى	ل
		تىل ئۈستى ئارقا قاتتىق تاڭلاي تاۋۇشلىرى	گ، ك، ي	تىترىگۈچى تاۋۇش	ر
		تىل تۈۋى يۇمشاق تاڭلاي تاۋۇشلىرى	ق، ڭ، خ، غ
		بوغۇز تاۋۇشى	ھ

مەنبە

نىياىم تورى

سىرتقى ئۇلانمىلار

مەنبەلەر

بۇ ماددا بىر دەسلەپكى نۇسخىدۇر، بۇ ماددىنى كېڭەيتىش ياكى ئالاھىدە دەسلەپكى نۇسخا قېلىپلىردىن بىرنى قويۇپ ۋىكىپېدىيەگە توھپە قوشالايسىز.

ئۇيغۇرچە گرامماتىكا

تۈرلەر	ئۇيغۇرچە گرامماتىكا
فونېتىكا:	سوزۇق تاۋۇش \| ئۈزۈك تاۋۇش
سۆز:	ئىسىم \| سۈپەت\| رەۋىش\| ئالماش\| ئالماش\| باغلىغۇچى پېئىل
جۈملە:	ئىسىم جۈملە \| پېئىل جۈملە