Jump to content

ئىراق: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق

761 بايت چىقىرىۋېتىلدى ,  7 يىل ئىلگىرى
تەھرىرلەش خۇلاسىسى يوق
Content deleted Content added
No edit summary
بەلگە: يانفون نەشىرىنى تەھرىرلەش يانفون بېتىنى تەھرىرلەش
No edit summary
بەلگە: يانفون نەشىرىنى تەھرىرلەش يانفون بېتىنى تەھرىرلەش
44 -قۇر:
[[ھۆججەت:Flag of Iraq.svg|left|thumb|دۆلەت بايرىقى]]
 
'''ئىراق''' [[ئاسىيا قىتئەسى]] گە جايلاشقان بولۇپ ئەرەب بولمىغان دۆلەتلەر بىلەن چىگراداش بىردىنبىر پارس قولتۇغى ئەرەب دەۋلەتى بولۇپ شەرقتە [[ئىران]]، شىمالدا [[تۈركىيە]]، غەربتە [[سۈرىيە]] ۋە [[ئىئوردانىيئىئوردانىيە]]، جەنۇبدا [[سەئۇدى ئەرەبىستان]] ۋە [[كۇۋەيت]] بىلەن قوشنىدۇر. ئىراق تارىختا «مېسوپوتامىيە» دەپ ئاتالغان بۇلۇپ، بۇ جاي ئىنسانلار مەدەنىيتى بارلىققا كەلگەن ئاساسلىق جايلارنىڭ بىرى، ھازىر [[ئامېرىكا]] ۋە ئۇنىڭ ئىتتىپاقداش دۆلەتلىرىنىڭ قۇشۇنلىرى ئىراقنى بېسۋالغاچقا، ئىراق ۋەزىيتىدە زور ئۆزگىرىش بۇلۇۋاتىدۇ.
= تارىخ=
. ئازىركى زۇڭتۇڭ [[جالال تالابانى]]. ئازىركى باش ۋەزىر [[نوئۇرى ئال-مالىكى]]. بۇ دۇلات 1932 يىلى 10 ئاينىڭ 3 كۇنى مۇستاككىل بولگان، يار مايدانى 438 مىڭ 317 كۇۋادىرات كىلومەتىر، نوپۇسى 29 مىللىئون 267 مىڭ.
 
ئىراق جۇمھۇرىيتى ئاسىيانىڭ غەربىي جەنۇبىدىكى ئۇتتۇرا شەرق رايۇنىغا جايلاشقان بۇلۇپ، جەنۇپتا سەئۇدى ئەرەبىستان ۋە كۇۋەيت بىلەن، شىمالدا تۈركىيە، غەربىي شىمالدا سۈرىيە بىلەن، شەرقتە ئىران بىلەن، غەربتە ئىيوردانىيە بىلەن چېگرالىنىدۇ. ئىراق تارىختا «مېسوپوتامىيە» دەپ ئاتالغان بۇلۇپ، بۇ جاي ئىنسانلار مەدەنىيتى بارلىققا كەلگەن ئاساسلىق جايلارنىڭ بىرى، ھازىر ئامېرىكا ۋە ئۇنىڭ ئىتتىپاقداش دۆلەتلىرىنىڭ قۇشۇنلىرى ئىراقنى بېسۋالغاچقا، ئىراق ۋەزىيتىدە زور ئۆزگىرىش بۇلۇۋاتىدۇ.
 
ئېفرات ۋە دەژلە دەرياسى ئارىلىقىدىكى مېسوپوتامىيە تۈزلەڭلىكىدىكى مۇنبەت زېمىندا دۇنيادىكى ئەڭ قەدىمكى مەدەنىيەت - سۇمېر، بابىل ۋە ئەسسۇرىيە مەدەنىيتى بارلىققا كەلگەن. مىلادىيە 656 - يىلى بۇ رايوننى ئەرەپ ئىمپېرىيەسى بېسىۋالغان. شۇنىڭدىن ئىلگىرىكى خېل ئۇزاق ۋاقىتلارغىچە بۇ جاي پېرسىيەنىڭ بىر قىسمى ئىدى. 762 - يىلى ئابباس خەلىپىلىكى (مىلادىيە 750 - يىلدىن 1250 - يىلغىچە) قەدىمقى بابىل يېنىدىكى باغدادقا كۆچكەن. شۇنىڭدىن كېيىن، تاكى ئوسمان تۈرك ئىمپېرىيەسى ئۇنى قۇشۇۋالغىچە، باغداد ئەرەپ دۇنياسىنىڭ مەركىزى بولغان.
ئەنگىلىيە ئارمىيەسى 1915 - يىلى ئىراقنى بېسىۋىلىپ، تاكى ئىراق 1932 - يىلى مۇستەقىل بولۇپ، ھاشىم خانلىقى ھۆكۈمرانلىقىدىكى پادىشاھلىق دۆلەت قۇرۇلغىچە، خەلقئارا ئىتتىپاق نامىدا ئۇنىڭغا ھۆكۈمرانلىق قىلغان. 1968 - يىلى سوتسىيالىزىم ئارقا كۆرۈنۈشى بولغان ئىراق گۈللىنىش پارتىيەسى ھاشىم خانلىقىنى ئاغدۇرۇپ ھاكىمىيەت بېشىغا چىققان. سادام ھۈسەيىن 1979 - يىلى مەزكۈر پارتىيەنىڭ داھىيسى بولغان ھەم مۇستەبىت ھاكىمىيەت يۈرگۈزگەن. سادام ھاكىمىيەت يۈرگۈزگەندە ئوخشاش بولمىغان سىياسىي قاراشتىكىلەرگە ھەدەپ زەربە بەرگەن ھەم ئۇلارنى قىرغان. 1980 - يىلى ئىراق قوشنا دۆلەت ئىران بىلەن سەككىز يىل ئۇرۇشقان بۇلۇپ، 1988 - يىلى ئىككى دۆلەت ئاندىن ئۇرۇش توختاتقان.
6,657

قېتىم تەھرىرلەنگەن