Jump to content

سالات

ئورنى Wikipedia
بىر تەخسە سالات

 سالات (باشقىچە نامى: سوغوق كۆكتات، سوغوق سەي) دائىم كۆكتات بىلەن لېكىن باشقا ماتېرىياللار بىلەنمۇ ئارلاشتۇرۇپ قىلىدىغان سوغوق تاماقتۇر. سالات بىر خىل ئەڭ مودا ۋە كۆپ ئىستىمال قىلىندىغان غەرىب تامىقى بولۇپ، ھەرخىل ۋىتامىنلارغا ۋە ساغلام بولغان پروتىن ۋە تالاغا مول. سالاتقا كۆكتاتتىن باشقا يەنە پۇرچاق، ماش، نوقۇت، ئېرىمچىك، توست، پۇرچاق ئۇيۇتمىسى، زەيتۇن يېغى، ئاچچىقسۇ، كولباسا، قېزا، سۇجۇك، قايماق، ۋە بىلىق گۆشى قاتارلىقلار ئىشلىتىلىدۇ. سالاتقا كۆپ ئىشلىتىدىغان كۆكتالاردىن لەتىس، پەمىدۇر، تەرخەمەك، قىزىلچا، قوناق، پىياز، سامساق، قىزىلمۇچ، كۆكمۇچ، زەيتۇن قاتارلىقلار بار. كۆپ كۆرۈلدىغان سالاتلاردىن مېۋە سالات، كايسار سالات (قەيسەر سالات)، يۇنان سالىتى، ئېرىمچىك سالات، تۈركچە سالات، ئەرمەن سالىتى، بېلىق سالات، توخۇ سالات، بەرەڭگە سالات، پىياز سالات قاتارلىقلار بار.

تارىخ

[تەھرىرلەش]

رىملىقلار ۋە قەدىمكى گرېتسىيەلىكلەر ئارىلاشما سالاتنىڭ بىر خىل كىيىمى بىلەن ئارىلاش يېشىللىقنى يېگەن. قاتمۇ-قات ۋە كىيىنگەن سالاتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان سالاتلار گرېتسىيە ۋە رىم ئىمپېرىيىسى كېڭەيگەندىن بۇيان ياۋروپادا ئالقىشقا ئېرىشتى. جون ئېۋلىن 1699-يىلى يازغان «Acetaria: سالېتلار ھەققىدە نۇتۇق كىتابىدا ئازراق ئۇتۇقلۇق بولۇپ ، ئەنگىلىيەلىك بۇرادەرلىرىنى يېڭى سالات كۆكتاتلىرىنى يېيىشكە ئىلھاملاندۇرغان. شوتلاندىيە خانىشى مەريەم قايماقلىق قىچا كىيىش ، تۈگمە ، كەرەپشە ۋە قاتتىق پىشۇرۇلغان تۇخۇمنىڭ پارچەلىرى بىلەن يېپىلغان يېشىللىقنىڭ ئۈستىدە قاينىتىلغان كەرەپشە يىلتىزىنى يېدى.

سالاتقا ئىشلىتىلگەن ماينى يېڭى گوللاندىيەنىڭ 17-ئەسىردىكى مۇستەملىكىسىدىن تاپقىلى بولىدۇ (كېيىن نيۇ-يورك ، يېڭى جېرسىي ۋە دېلاۋارى دەپ ئاتىلىدۇ). پاراخوتلارغا كەلگەن ئورتاق بۇيۇملار تىزىملىكى ۋە يۈكنى باھالىغاندا بېكىتىلگەن باھاسى «1.10 فلورىندىكى سالات يېغى» ۋە «16 فلورىندىكى ئۈزۈم ھارىقى ئاچچىقسۇ» قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. 1665-يىلى كۇراچاۋ ئارىلىدىن يېڭى گوللاندىيەنىڭ دىرېكتورىغا يازغان خېتىدە يېشىللىق ئەۋەتىش تەلىپى بار: «شەرەپلىك شەرەپلىرىمنىڭ ماڭا يېسىۋىلەك ، سەۋزە ، كەرەپشە ، پوستى قاتارلىق ھەر خىل ئۇرۇقلارنى ئەۋەتىپ بېرىشىنى خۇشاللىق بىلەن سورايمەن. ، باشقىلار ئۈچۈن بۇ يەردە ئېرىشكىلى بولمايدۇ ، مەن سىزنىڭ شەرىپىڭىزنىڭ كۆپ ئىكەنلىكىنى بىلىمەن ، ... ".

سالاتلارنى تاللا بازارلىرىدا ، رېستورانلاردا ۋە تېز تاماقخانىلاردا ساتقىلى بولىدۇ. ئامېرىكىدا ، رېستورانلاردا سالات ياساش تەركىبلىرى بار سالات بار بولۇشى مۇمكىن ، خېرىدارلار سالاتنى بىللە ئورنىتىدۇ. سالات رېستورانلىرى 2014-يىلى 300 مىليون دوللاردىن ئارتۇق كىرىم 2010-يىللاردىكى ئائىلىدە سالات ئىستېمالى ئۆرلەۋاتىدۇ ، ئەمما يېڭى توغرالغان چىلاندىن ۋە خالتىغا قاچىلانغان يېشىل ۋە سالات زاپچاسلىرىغا قاراپ يۆتكىلىدۇ ، سومكىنىڭ سېتىلىش مىقدارى يىلىغا 7 مىليارد دوللارغا يېتىشى مۇمكىن.

تىپلىرى

[تەھرىرلەش]
تاشلانغان يېشىل سالات
تۈزۈلگەن سالات نىچوزى
A large mixed salad
چوڭ ئارىلاشما سالات
ئامېرىكا ئۇسلۇبىدىكى بەرەڭگە سالاتى تۇخۇم ۋە مايونېز
مايونېزدىكى ترېسكا س ماجونېزۇدىكى سىلوۋاكىيەنىڭ ئەنئەنىۋى بېلىق سالات
مېۋە سالات
ئامبروسىيە ، تاتلىق سالات

سالات ياسالغان سالات (تەركىبلەر مەخسۇس تاماق قاچىسىغا ئورۇنلاشتۇرۇلغان) ياكى تاشلانغان سالات (تەركىبلەرنى قاچىغا سېلىپ ئارىلاشتۇرۇپ ئارىلاشتۇرۇلىدۇ ، دائىم سالات كىيىش بىلەن) بولىدۇ. ئىتالىيەنىڭ رەسمىي تامىقىنىڭ تۇنجى تامىقى ئانتىپاستو تەخسىسى ياسالغان سالاتقا ئوخشايدۇ ، ئۇنىڭدا كۆكتات ، ئېرىمچىك ۋە گۆش بار. 

يېشىل سالات

[تەھرىرلەش]

يېشىل سالات ياكى يېشىل يوپۇرماق سالات ، باغ سالاتنىڭ يەنە بىر ئىسمى ، كۆپىنچە سالات سورتى ، پالەك ياكى راكېتا (ئارگۇلا) قاتارلىق يوپۇرماقلىق كۆكتاتلاردىن تەركىب تاپىدۇ. ئەگەر يېشىل بولمىغانلار سالاتنىڭ كۆپ قىسمىنى تەشكىل قىلسا ، ئۇنىڭ ئورنىغا كۆكتات سالات دېيىشكە بولىدۇ. سالاتتا ئىشلىتىلىدىغان كۆپ ئۇچرايدىغان خام كۆكتاتلار ( ئاشپەزلىك مەنىسىدە ) تەرخەمەك ، قارىمۇچ ، پەمىدۇر ، پىياز ، سەۋزە ، كەرەپشە ، چامغۇر ، گۈمبەمەدەك ، ئۆرۈك ، زەيتۇن ، بوغۇم قەلبى ، خورما ، سۇ كاۋىپى ، پوستى ، باغ قىزىلچا ۋە يېشىل قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. پۇرچاق . قاتتىق پوستلۇق مېۋە ، مېۋە ، مېۋە ، ئۇرۇقى ، چىلان ۋە گۈللەر ئاز ئۇچرايدۇ. قاتتىق قاينىتىلغان تۇخۇم ، باكون ، كەرەپشە ۋە ئېرىمچىكلار گارنىز ئورنىدا ئىشلىتىلىشى مۇمكىن ، ئەمما كەچلىك تاماق سالاتتا كۆپ مىقداردا ھايۋانلارنى ئاساس قىلغان يېمەكلىكلەر بولۇشى مۇمكىن.

لەتىس سالات بېلىقى (دائىم مۇز تاغ ) بېلىقىدىن ياسالغان ، يېرىم ياكى تۆتتىن ياسالغان يېشىل سالات بولۇپ ، ئۈستىگە باشقا تەركىبلەر قويۇلغان.

باغلانغان سالاتلار

[تەھرىرلەش]

باغلانغان سالاتلار مايونېز قاتارلىق قويۇق سەيلەر بىلەن قوراشتۇرۇلغان. باغلانغان سالاتنىڭ بىر قىسمى تەخسىگە تەخسىگە قويغاندا ئۇنىڭ شەكلىنى ساقلايدۇ. باغلانغان سالاتنىڭ مىسالى تۇننا سالات ، توخۇ سالات ، تۇخۇم سالات ، كولېسلاۋ ۋە بەرەڭگە سالات قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بەزى باغلانغان سالاتلار ساندۋىچ قاچىلاش ئورنىدا ئىشلىتىلىدۇ. بەزى كاۋاپدان سالاتلىرى ، مەسىلەن ماكارون سالاتلىرى باغلانغان سالات. ئۇلار سەيلىگاھ ، كاۋاپدان ۋە كاۋاپخانىلاردا مودا. 

كەچلىك تاماق سالاتلىرى

[تەھرىرلەش]

ئاساسلىق دەرسلىك سالاتلىرى ( كەچلىك تاماق سالاتلىرى دەپ ئاتىلىدۇ ئامېرىكىدا قورۇما قورۇمىسى دەپ ئاتىلىدۇ) كىچىك ئۆي قۇشلىرى ، دېڭىز مەھسۇلاتلىرى ياكى كاۋاپ قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. قەيسەر سالات ، ئاشپەز سالات ، كوب سالات ، جۇڭگو توخۇ سالاتى ، مىچىگان سالات ۋە پىتتسبۇرگ سالاتلىرى كەچلىك تاماق سالاتلىرى.

كەچلىك تاماق سالاتلىرىدا Roquefort كۆك ئېرىمچىك (كوب سالات ئۈچۈن ئەنئەنىۋى) ، شىۋىتسارىيە ، چېدار ، جېك ۋە پروۋولون (ئاشپەز ۋە كوب سالاتلىرى ئۈچۈن) قاتارلىق كۆپ خىل ئېرىمچىكلار ئىشلىتىلىدۇ. 

مېۋە سالاتلىرى

[تەھرىرلەش]

مېۋە سالاتلىرى يېڭى ياكى كونسېرۋالىق مېۋىلەردىن ( ئاشپەزلىك مەنىسىدە ) ياسالغان. مەسىلەن ، مېۋە كوكتېل قاتارلىقلار.

چۈشلۈك سالات

[تەھرىرلەش]

تاتلىق سالاتلار يوپۇرماقلىق يېشىللىقنى ناھايىتى ئاز ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، دائىم تاتلىق بولىدۇ. كۆپ ئۇچرايدىغان ۋارىيانتلار ھايۋانات يىلىمى ياكى قامچا قايماق بىلەن ياسالغان. مەسىلەن مېۋە سالات ، پىستە سالات ۋە كۆكرەك پەردىسى . باشقا تاتلىق تۈرۈم سالاتلىرى ئوتتۇرا غەربىي ئامېرىكىنىڭ ئامبروسىياغا ئوخشاش ئۇلۇغلانغان گۈرۈچ ۋە پېچىنە سالات قاتارلىق رايون تاماقلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئالبۇم

[تەھرىرلەش]

مەنبەلەر

[تەھرىرلەش]