قاغىلىق ناھىيىسى

قاغىلىق ناھىيىسى 叶城县.Qaghiliq County
قاغىلىق ناھىيىسى (نومۇرى 7) نىڭ خەرىتىدىكى ئورنى
مەمۇرىي رايون شەكلى	ناھىيە
ئاپتونوم رايون	شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
ۋىلايەت	قەشقەر ۋىلايىتى
مىللەتلەر	ئۇيغۇر
تىللار	ئۇيغۇرچە
بازارلىق سانى	3 دانە
يېزا سانى	17 دانە
نوپۇس	500 مىڭ
يەر مەيدانى	28،928.64 كۋادرات كىلومېتىر
ۋاقىت رايونى	UTC+6
تېلېفون رايون نومۇرى	998(0)86+
ماشىنا تاختا نومۇرى	新Q

قاغىلىق ناھىيىسى (ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى : Qaghiliq Nahiyisi چاغاتايچە : قارغاليق) بولسا شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى دائىرىسى ئىچىدىكى بىر ناھىيە بۇلۇپ مەمۇرى جەھەتتىن قەشقەر ۋىلايىتىگە قارايدۇ. قاغىلىق ناھىيىسى قارا قۇرۇم تېغىنىڭ شىمالىي ئېتىكىگە، تارىم ئويمانلىقىنىڭ غەربىي جەنۇب چېتىگە جايلاشقان. شەرق تەرىپى گۇما ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ. جەنۇب تەرپى كەشمىر (پاكىستان كونتروللۇقىدىكى رايون) بىلەن تۇتۇشىدۇ (چېگرا لىنىيىسى ئۇزۇنلۇقى 80 كىلومېتىر)، غەرب تەرىپى پوسكام ناھىيىسى، يەكەن ناھىيىسى، تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ. شىمال تەرىپى مەكىت ناھىيىسى بىلەن ۇتتىشىدۇ. جەنۇبتىن شىمالغىچە بولغان ئۇزۇنلۇقى 326 كىلومېتىر. شەرقتىن غەربكىچە بولغان كەڭلىكى 120 كىلومېتىر، ئومۇمىي يەر مەيدانى 28 مىڭ 300 كۋادرات كىلومېتىر. قارمىقىدا ئۈچ بازار، 17 يېزا، 302 كەنت ئاھالە كومىتېتى بار. تەۋەسىدە شىنجاڭ ئىشلەپچىقىرىش - قۇرۇلۇش بىڭتۈەنى يېزا ئىگىلىك 3 - شىسىنىڭ بىر چارۋىچىلىق فېرمىسى بار. ناھىيە بازىرىنىڭ ئۈرۈمچى شەھىرى بىلەن بولغان ئارىلىقى 1514 كىلومېتىر.

مەمۇرىي رايون

قەشقەر ۋىلايىتى قاغىلىق ناھىيىسى قارمىقىدا 3 بازارلىق ۋە 17 يېزا بار بولۇپ، ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	مەھەللە/كەنت سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	قاغىلىق بازىرى	Qaghiliq Baziri	Qaghiliq Town	喀格勒克镇	12	76
2	چارباغ بازىرى	Charbagh Baziri	Charbagh Town	恰尔巴格镇	14	17	0
3	ئۇششارباش بازىرى	Ushsharbash Baziri	Ushsharbash Town	乌夏巴什镇	20	25	2125
4	تۆگىچى يېزىسى	Tögichi Yézisi	Tögichi Town	吐古其乡	16	16	40.75
5	بارىن يېزىسى	Barin Yézisi	Barin Town	巴仁乡	10	10	؟
6	جايتېرەك يېزىسى	Jaytérek Yézisi	Jayterek Town	加依铁勒克乡	23	20	97.38
7	جاڭگىلىئەسكى يېزىسى	Janggilieski Yézisi	Janggilieski Town	江格勒斯乡	16	19	280
8	چاسا مەسچىت يېزىسى	Chasa Meschit Yézisi	Chasa Meschit Town	恰萨美其特乡	11	19.5	؟
9	بەشئېرىق يېزىسى	Beshériq Yézisi	Besheriq Town	伯西热克乡	18	33	450
10	لوق يېزىسى	Loq Yézisi	Loq Town	洛克乡	12	15	1400
11	يىتىملىقۇم يېزىسى	Yitimliqum Yézisi	Yitimliqum Town	依提木孔乡	27	30	101.5
12	سايباغ يېزىسى	Saybagh Yézisi	Saybagh Town	萨依巴格乡	21	22.5	؟
13	غوجائېرىق يېزىسى	Ghojaériq Yézisi	Ghojaeriq Town	乌吉热克乡	17	17.1	؟
14	شاخاپ يېزىسى	Shaxap Yézisi	Shaxap Town	夏合甫乡	18	18.2	64
15	يىلقىچى يېزىسى	Yilqichi Yézisi	Yilqichi Town	依力克其乡	14	11	؟
16	چىپان يېزىسى	Chipan Yézisi	Chipan Town	棋盘乡	13	13	؟
17	تېتىر يېزىسى	Tétir Yézisi	Tetir Town	铁提乡	11	14	؟
18	زۇڭلاڭ يېزىسى	Zunglang Yézisi	Zunglang Town	宗朗乡	6	5.5	72.75
19	كۆكيار يېزىسى	Kökyar Yézisi	Kokyar Town	柯克亚乡	17	18	3663.5
20	شىخشۇ يېزىسى	Shixshu Yézisi	Shixshu Town	西合休乡	9	5	13,900

’’’ئىزاھات:’’’

يەر تۈزۈلۈشى

جەنۇبىي ئېگىز، شىمالىي پەس. جەنۇبىي قىسمىدىكى ئېگىز تاغلىق جايلارنىڭ كۆپ قىسمى مۇزلۇق ۋە قارلىق دالا (تىرام كەڭرى چوققىسى دېڭىز يۈزىدىن 7464 مېتىر ئېگىز)، ئوتتۇرا قىسمىدىكى تاغلىرى ئېگىز - پەس بولۇپ، ئۇنىڭدا زور كۆلەملىك ئورمانلىق، ئوتلاق بار. شىمالىي قىسمى تىنما يەلپۈگۈچسىمان شەكىلدىكى جايلار بولۇپ، تۈزۈلۈشى پەس بولۇپ، ئېگىز - پەس ئېدىرلىق، قاغىلىقنىڭ تاغ يېرى 73.3% نى، تۈزلەڭلىك 23.6% نى، قۇملۇق ۋە چۆللۈك 3.1% نى ئىگىلەيدۇ. تەۋەسىدە تىزناپ دەرياسى، ئۇلۇق دەرياسى، چىپان دەرياسى، كۆكيار دەرياسى قاتارلىق دەريالار بار. يەر ئۈستى سۇ بايلىقى مىقدارى 2 مىليارد 761 مىليون كۇب مېتىر. تۈزلەڭلىك رايونلارنىڭ يەر ئاستى سۇ زاپىسى 689 مىليون كۇب مېتىر.

بايلىقى

ياۋايى ھايۋانات بايلىقىدىن قوڭۇر ئېيىق، يوپۇرماقلىق مىمىنايا، غاز قانىتى، چۈچۈكبۇيا، تورسۇلداق قاتارلىقلار بار. بايقالغان قېزىلما بايلىقلاردىن نېفىت، تەبىئىي گاز، كۆمۈر، ئالتۇن، مىس، تۆمۈر، ئاليۇمىن، قاشتېشى، مەرمەرتاش، گرافىت قاتارلىقلار بار.

==ئىقلىمى==

قاغىلىق ناھىيىسى مۆتىدىل بەلۋاغ قۇرغاق ئىقلىم رايونىغا كىرىدۇ. يىللىق ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرىسى 11.4℃، ئەڭ يۇقىرى تېمپېراتۇرىسى 39.5℃، ئەڭ تۆۋەن تېمپېراتۇرىسى - 22.7℃. كۈننىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە چۈشۈش ۋاقتى 2741.9 سائەت، 10℃ جۇغلانما تېپمېراتۇرىسى 4060.6℃. قىروسىز مەزگىلى 234 كۈن. يىللىق ئوتتۇرىچە ھۆل - يېقىن مىقدارى 53.2 مېللىمېتىر. سۇنىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە پارغا ئايلىنىش مىقدارى 2480 مىللىمېتىر.

يېزا ئىگىلىكى

بۇ ناھىيىدە دېھقانچىلىق ئاساس قىلىنىدۇ. ھازىر 47 مىڭ 800 گېكتار (717 مىڭ مو) تېرىلغۇ يەر، 20 مىڭ گېكتار (300 مىڭ مو) ئورمان، 567 مىڭ گېكتار (سەككىز مىليون 505 مىڭ 700 مو) ئوتلاق، 3300 گېكتار (50 نەچچە مىڭ مو) دېھقانچىلىققا باب كېلىدىغان بوز يەر بار. دېھقانچىلىق مەھسۇلاتلىرىدىن بۇغداي، كېۋەز، كۆممىقوناق، ياغلىقدان، قوغۇن - تاۋۇز، مېۋە - چېۋە، كۆكتات قاتارلىقلار بار. ئالاھىدە مەھسۇلاتىدىن قەغەز ياڭاق، دەنەك ئانار، ئۆرۈك قاتارلىقلار بار. چارۋىچىلىقتا ئات، كالا، قوي ئاساس قىلىنىدۇ. سانائىتىدىن كۆمۈر، ئېلېكتر قۇۋۋىتى، پاختا چىقىرىش، گىلەمچىلىك، ئاشلىق - ماي پىششىقلاپ ئىشلەش قاتارلىقلار بار.