Jump to content

تارىم ئويمانلىقى

ئورنى Wikipedia
كاۋتارىم ئويمانلىقى
كاۋتارىم ئويمانلىقى

تارىم ئويمانلىقى بولسا جەنۇبىيشىنجاڭغا تەۋە بولغان ئويمانلىق، يار مايدانى 400،000 كۇۋادىرات كىلومەتىر. بۇنىڭدىن 500 مىليون يىل ئىلگىرى بۇ يەر بىپايان دېڭىز ئىچىدىكى قەدىمكى قۇرۇقلۇق بولۇپ، بۇنىڭدىن 2 — 3 مىليون يىل ئىلگىرى يەر شارىدا غايەت زور كۆچلۈك تاغ ھاسىل بولۇش ھەرىكىتى بولغاندا تەڭرى تېغى كۆتۈرۈلۈپ چىققان. يەنە بىر مەزگىلدىن كېيىن قۇرۇم (ۋە قاراقۇرۇم كوئىنلۇن) تاغلىرى شەكىللەنگەن. نەتىجىدە بۇ قەدىمكى قۇرۇقلۇق چوڭ ۋە قاتمۇ قات تاغلار ئوراپ تۇرغان چوڭ <تارىم ئويمانلىقى> غا ئايلىنىپ قالغان.

بايلىق

[تەھرىرلەش]

تارىم ئويمانلىقى مەملىكەت ئىچىدىكى يېڭى ئېنېرگىيە كارخانىلىرىنىڭ جەڭ مەيدانىغا ئايلاندى، جۇڭگو ئاسىيا ياۋروپا يەرمەنكىسى ئارقىلىق، 20مىليارد يۈەندىن ئارتۇق مەبلەغ شامال، قوياش ئېنېرگىيەسى ئالاھىدە مول بۇ رايونغا مەركەزلەشتى.

تۇنجى نۆۋەتلىك جۇڭگو ئاسىيا ياۋروپا يەرمەنكىسىدە ئېلىمىزنىڭ شەرقىي قىسىم رايونلاردىن كەلگەن يېڭى ئېنېرگىيە كارخانىلىرى كورلا شەھىرى، چەرچەن ناھىيەسى قاتارلىق تۆت ناھىيە شەھەر بىلەن مەبلەغ سوممىسى 20 مىليارد 660مىليون يۈەن كېلىدىغان پاكىز ئېنېرگىيە تۈرىدىن بەشنى ئىمزالىدى، بۇ شامال، قوياش ئېنېرگىيەسىدىن پايدىلىنىپ توك تارقىتىش، يورۇقلۇقتىن پايدىلىنىپ توك تارقىتىش قاتارلىق ساھەلەرگە چېتىلىدىغان بولۇپ، بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى بۇ توختامنىڭ %64نى ئىگىلەيدۇ.

شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ قوياش ئېنېرگىيەسى بايلىق مىقدارى ۋە شامال ئېنېرگىيەسىدىن پايدىلىنىش مىقدارى مەملىكەت بويىچە 2-ئورۇندا تۇرىدۇ، بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى تارىم ئويمانلىقىنىڭ شەرقىي شىمالىغا جايلاشقان، بۇ يەر قوياش ئېنېرگىيەسى ۋە شامال ئېنېرگىيەسى ئەڭ مەركەزلەشكەن رايون. 12-بەش يىلدا شىنجاڭ يېڭى ئېنېرگىيەنى بىر تۇتاش ئورۇنلاشتۇرۇپ، يېڭى ئېنېرگىيەنىڭ ئېنېرگىيە تەمىنلىشىدىكى نىسبىتىنى داۋاملىق كۆپەيتىپ، 2015-يىلغىچە جۇڭگودىكى مۇھىم چوڭ تىپتىكى شامال ئېلېكتىر ۋە يورۇقلۇق ئېلېكتىر بازىسى بەرپا قىلىدۇ.

كىلىمات

[تەھرىرلەش]

قارالسۇن

[تەھرىرلەش]

سىرتقى ئۇلاش

[تەھرىرلەش]

مەنبەلەر

[تەھرىرلەش]
شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى

(مەركەز: ئۈرۈمچى)

مەمۇرىي رايون ئىسمى شەھەر | ناھىيە | ئاپتونوم ناھىيە
ئۈرۈمچى شەھىرى: تەڭرىتاغ رايونى | سايباغ رايونى | يېڭىشەھەر رايونى | بۇلاقتاغ رايونى | تۇدۇڭخابا رايونى | كۆكتاغ رايونى | داۋانچىڭ رايونى | ئۈرۈمچى ناھىيىسى
قاراماي شەھىرى: قاراماي رايونى | مايتاغ رايونى | جەرەنبۇلاق رايونى | ئورقۇ رايونى
تۇرپان شەھىرى: قاراھوجا رايونى | توقسۇن ناھىيىسى | پىچان ناھىيىسى
قۇمۇل شەھىرى: ئىۋىرغول رايونى | ئارا تۈرۈك ناھىيىسى | باركۆل قازاق ئاپتونوم ناھىيىسى
خوتەن ۋىلايىتى: خوتەن شەھىرى | خوتەن ناھىيىسى | قاراقاش ناھىيىسى| گۇما ناھىيىسى | لوپ ناھىيىسى | چىرا ناھىيىسى | كېرىيە ناھىيىسى | نىيە ناھىيىسى
قەشقەر ۋىلايىتى: قەشقەر شەھىرى | كونا شەھەر ناھىيىسى | يېڭىشەھەر ناھىيىسى | يېڭىسار ناھىيىسى | يەكەن ناھىيىسى | پوسكام ناھىيىسى | قاغىلىق ناھىيىسى | مەكىت ناھىيىسى | يوپۇرغا ناھىيىسى | پەيزاۋات ناھىيىسى | مارالبېشى ناھىيىسى | تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيىسى
ئاقسۇ ۋىلايىتى: ئاقسۇ شەھىرى | كۇچار شەھىرى | ئونسۇ ناھىيىسى | شايار ناھىيىسى | باي ناھىيىسى | ئاۋات ناھىيىسى | كەلپىن ناھىيىسى | توقسۇ ناھىيىسى | ئۇچتۇرپان ناھىيىسى
قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى: ئاتۇش شەھىرى | ئاقتو ناھىيىسى | ئۇلۇغچات ناھىيىسى | ئاقچى ناھىيىسى
بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى: كورلا شەھىرى | خېجىڭ ناھىيىسى | لوپنۇر ناھىيىسى | خوشۇت ناھىيىسى | چەرچەن ناھىيىسى | باغراش ناھىيىسى | بۈگۈر ناھىيىسى | چاقىلىق ناھىيىسى | يەنجى خۇيزۇ ئاپتونوم ناھىيىسى
سانجى خۇيزۇ ئاپتونوم ئوبلاستى: سانجى شەھىرى | فۇكاڭ شەھىرى | گۇچۇڭ ناھىيىسى | ماناس ناھىيىسى | جىمىسار ناھىيىسى | قۇتۇبى ناھىيىسى | مورى قازاق ئاپتونوم ناھىيىسى
بورتالا موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى: بورتالا شەھىرى | جىڭ ناھىيىسى | ئارىشاڭ ناھىيىسى
ئاپتونوم رايونغا بىۋاستە

قاراشلىق رايونلار:

شىخەنزە شەھىرى | ۋۇجياچۈ شەھىرى | بەيتۈن شەھىرى | قوشئۆگۈز شەھىرى | كۆكدالا شەھىرى

ئارال شەھىرى | تۇمشۇق شەھىرى | باشئەگىم شەھىرى | قۇرۇمقاش شەھىرى | يېڭى يۇلتۇز شەھىرى

ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى:
ئوبلاستقا بىۋاستە قاراشلىق رايونلار: غۇلجا شەھىرى | قورغاس شەھىرى | كۈيتۇن شەھىرى | غۇلجا ناھىيىسى | قورغاس ناھىيىسى | نىلقا ناھىيىسى | كۈنەس ناھىيىسى | توققۇزتارا ناھىيىسى | تېكەس ناھىيىسى | موڭغۇلكۈرە ناھىيىسى | چاپچال شىبە ئاپتونوم ناھىيىسى
تارباغاتاي ۋىلايىتى: چۆچەك شەھىرى | شىخۇ شەھىرى | ساۋەن شەھىرى | چاغانتوقاي ناھىيىسى | دۆربىلجىن ناھىيىسى | تولى ناھىيىسى | قوبۇقسار موڭغۇل ئاپتونوم ناھىيىسى
ئالتاي ۋىلايىتى: ئالتاي شەھىرى | بۇرچىن ناھىيىسى | قابا ناھىيىسى | جېمىنەي ناھىيىسى | بۇرۇلتوقاي ناھىيىسى | كۆكتوقاي ناھىيىسى | چىڭگىل ناھىيىسى