يەكەن ناھىيىسى

يەكەن ناھىيىسى 莎车县.Yarkant County
يەكەن ناھىيىسى (نومۇرى 6) نىڭ خەرىتىدىكى ئورنى
مەمۇرىي رايون شەكلى	ناھىيە
ئاپتونوم رايون	شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
ۋىلايەت	قەشقەر ۋىلايىتى
مىللەتلەر	ئۇيغۇر
تىللار	ئۇيغۇرچە
كوچا باشقارمىسى سانى	1 دانە
بازارلىق سانى	9 دانە
يېزا سانى	20 دانە
نوپۇسى	864 مىڭ
يەر مەيدانى	9,036.55 كۋادرات كىلومېتىر
ۋاقىت رايونى	UTC+6
تېلېفون رايون نومۇرى	998(0)86+
ماشىنا تاختا نومۇرى	新Q

يەكەن ناھىيىسى قەشقەر ۋىلايىتى گە قاراشلىق ناھىيە بولۇپ، قاراقۇرۇم تېغىنىڭ شىمالىي ئېتىكىگە جايلاشقان. شەرقى شىمال تەرىپى مەكىت ناھىيىسى بىلەن، شەرقىي جەنۇبى بولسا پوسكام ناھىيىسى، قاغىلىق ناھىيىسى بىلەن، غەربىي جەنۇبى تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيىسىۋە ئاقتو ناھىيىسى بىلەن، غەربى يېڭىسار ناھىيىسى بىلەن، شىمالى يوپۇرغا ناھىيىسى، مارالبېشى ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ. ئومۇمىي نوپۇسى 850 دىن ئارتۇق بولۇپ نوپۇسى جەھەتتىن ئاپتونوم رايون بويىچە ئەڭ چوڭ ناھىيە.

ئېتىمولوگىيە

يەكەن ئەسلى ياركەنت ياكى ياركەند بولۇپ، يار يەنى دەريا بويىدىكى شەھەر دېگەن مەنانى بىلدۈرىدۇ. بۇ خۇددى تۇرپاندىكى يارغول نامىغا ئوخشايدۇ.

مەمۇرىي رايون

قەشقەر ۋىلايىتى يەكەن ناھىيىسى قارمىقىدا 1 دانە كوچا باشقارمىسى، 9 دانە بازارلىق ۋە 20 دانە يېزا بار بولۇپ، ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	مەھەللە/كەنت سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	زەرەپشان كوچا باشقارمىسى	Zerepshan kocha bashqarmisi	Zerepshan subdistrict	叶尔羌街道办事处	17
2	يەكەن بازىرى	Yeken baziri	Yarkant town	莎车镇	26	224	23
3	گۈلباغ بازىرى	Gülbagh baziri	Gulbagh town	古勒巴格镇	14	22.2	؟
4	مىشا بازىرى	Misha baziri	Misha town	米夏镇	24	32.5	؟
5	چارەك بازىرى	Charek baziri	Charak town	恰热克镇	27	30	؟
6	ئېگەرچى بازىرى	Égerchi baziri	Egerchi town	依盖尔其镇	21	27.5	100.6
7	بەشكەنت بازىرى	Beshkent baziri	Beshkent town	白什坎特镇	26	40	؟
8	ئاۋات بازىرى	Awat baziri	Awat town	阿瓦提镇	18	25	؟
9	ئېلىشقۇ بازىرى	Élishqu baziri	Elishku town	艾里西湖镇	26	36.8
10	خاڭدى بازىرى	Xangdi baziri	Hangdi town	荒地镇	27	35	227.3

ئىزاھات:

• 1. 2014-يىلى 11-ئاينىڭ 14-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن زەرەپشان كوچا باشقارمىسى قۇرۇلغان.
• 2. 2014-يىلى 5-ئاينىڭ 26-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى گۈلباغ يېزىسى گۈلباغ بازىرى بولۇپ قۇرۇلغان.
• 3. 2016-يىلى 11-ئاينىڭ 20-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى مىشا يېزىسى مىشا بازىرى بولۇپ قۇرۇلغان.

يەكەن ناھىيىسى قارمىقىدا 20 دانە يېزا بار بولۇپ، ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	كەنت سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	ئارال يېزىسى	Aral yézisi	Aral town	阿热勒乡	16	18	23
2	چارباغ يېزىسى	Charbagh yézisi	Charbagh town	恰热巴格乡	15	13	؟
3	تومئۆستەڭ يېزىسى	Tomösteng yézisi	Tomosteng town	托木吾斯塘乡	15	32.2	109.6
4	يېڭىئۆستەڭ يېزىسى	Yéngiösteng yézisi	Yengiosteng town	英吾斯塘乡	10	10.5	28.67
5	ئارسلانباغ يېزىسى	Arslanbagh yézisi	Arslanbagh town	阿热斯兰巴格乡	20	20	؟
6	ئودانلىق يېزىسى	Odanliq yézisi	Odanlik town	乌达力克乡	11	10.2	168
7	ياقائېرىق يېزىسى	Yaqaériq yézisi	Yaqaerik town	亚喀艾日克乡	11	10.2	118.2
8	كاچۇڭ يېزىسى	Kachung yézisi	Kachung town	喀群乡	14	19	73.3
9	قوشىراپ يېزىسى	Qoshirap yézisi	Koshirap town	藿什拉甫乡	15	17.3	؟
10	دامسى يېزىسى	Damsi yézisi	Damsi town	达木斯乡	8	9.7	5.47
11	ئىشقۇل يېزىسى	Ishqul yézisi	Ishkul town	伊什库力乡	23	31	116.5
12	تاغارچى يېزىسى	Tagharchi yézisi	Tagharchi town	塔尕尔其乡	30	34.5	؟
13	پەكىچى يېزىسى	Pekichi yézisi	Pekichi town	拍克其乡	16	23	189.2
14	قوشئېرىق يېزىسى	Qosh’ériq yézisi	Kosh’erik town	阔什艾日克乡	13	16.5	؟
15	قاراسۇ يېزىسى	Qarasu yézisi	Karasu town	喀拉苏乡	12	14.8	86.28
16	باغئاۋات يېزىسى	Baghawat yézisi	Baghawat town	巴格阿瓦提乡	11	17	189.3
17	ئالامەت يېزىسى	Alamet yézisi	Alamet town	阿拉买提乡	11	17	189.3
18	ئازادباغ يېزىسى	Azadbagh yézisi	Azadbagh town	阿扎特巴格乡	13	15.8	133.6
19	دۆڭباغ يېزىسى	Döngbagh yézisi	Dongbagh town	墩巴格乡	12	23.2	75.3
20	زەرەپشات تاجىك يېزىسى	Zerepshat Tajik yézisi	Zerepshat Tajik town	孜热甫夏提塔吉克族乡	12	10	؟

ئىزاھات:

• 2014-يىلى 11-ئاينىڭ 14-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن تومئۆستەڭ يېزىسى نىڭ بىر قىسمى ئاجرىتىلىپ ناھىيەگە بىۋاسىتە قاراشلىق بولغان زەرەپشان كوچا باشقارمىسى قۇرۇلغان.

مائارىپى

يەكەن قەدىمدىنلا ئۇيغۇر مائارىپنىڭ بۆشۈكى ئىدى بۈگۈنكى يەكەننىڭ مائارىپ ئاساسىي خېللا مۇستەھكەم .ھازىر تەۋەلكىدە: يەكەن كەسپى تېخنكا تەربىيلەش مەكتىپى(ئوتتۇرا تېخنىكومى)، يەكەن تىببى مەكىتىپى، كەسپى تىخنىكا تەربىيەلەش مەكتىپى،ئوقۇتقۇچىلاربىلىم ئاشۇرۇش مەكتىپى قاتارلىق ئوتتۇرا ئالىي تېخنىكوم بىلىم ئېلىش سورۇنلىرى بار.شەھەر رايۇنىدا، 8 ئوتتۇرا مەكتەپ بولغاندىن سىرىت قالغان 29 يىزا-بازارلار دا باشلانغۇچ ۋە تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپلىرى بار بولغان مۇكەممەل مائارىپ تەربىيە ئورۇنلىرى بىلەن قاپلانغان.

تەنتەربىيە

يەكەن خەلقى بۇرۇندىن تەنتەربىيە پائالىيەتلىرىگە قىزىىقىدىغان بولۇپ توپ تۈرلىرىدىن پۇتبول، ۋاسكىتبول، ۋالىبوللار بىر قەدەر ئوموملاشقان باشلانغۇچ ۋە ئوتتۇرا مەكتەپتىكى ئوقۇغۇچىلارنىڭ تەنھەركەت پائالىيەتلىرىگە بولۇپمۇ توپ تۈرلىرىگە بولغان قىزغىنلىقى ئالاھىدە كۆزگە چىلىقىدۇ. يېزىلاردا بولسا قەدىمدىن داۋاملىشىپ كىلىۋاتقان ئۇيغۇرچە چىلىشىش ، قوچقار سوقۇشتۇرۇش، ئات بەيگىلىرى پەسلگە قاراپ ئۆتكۈزىلىپ تۇرىدۇ.

ساياھەتچىلىكى

يەكەندە قەدىمىي مەدەنىيەت يادىكارلىق ئورۇنلىرى ۋە سەيلىگاھلار كۆپ. ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامىنىڭ ئىجادچىلىرىدىن ئاماننىساخان مەقبەرىسى، يەكەن جامىئەسى، ئالتۇنلۇق مازىرى، يەنە قىرىقتەن (چىلتەن) مازىرى، قاراسۇ قۇملۇق مەنزىرىگاھى قاتارلىقلار بار.

باشقىلار

يەكەن خەلقى مىھماندوسىت، تىرىشچان ئۆزىنىڭ ھالال ئەمگىكى ئارقىلىق بۈگۈنكى گۈزەل شەھەرنى بەرپا قىلغان. ئاساسلىق ئاھالىسى ئۇيغۇر بولۇپ ئىسلام دىنىغا ئىتقاد قىلىدۇ.

• ئابدۇرىشىت توختى